Prof. Dr. Mehtap Kaçar, yaşlılıkta su tüketiminin değerine ait bilgi verdi.
‘SU BEDENİN DÜZGÜN ÇALIŞMASINI SAĞLAR’
“Su hayatın kaynağıdır. Bu nedenle su tüketimini öteki bütün besinlerden başka bir yerde pozisyonlandırmak gerekir” diyen Prof. Dr. Kaçar, “Vücudumuzun yüzde 60’ı sudan oluşmaktadır. Su bedenimizdeki hücrelere besin ulaştırmaya yardımcı olur, beden sıcaklığını ve kan basıncını düzenler, enfeksiyonları önler ve organların düzgün çalışmasını sağlar. Bu nedenle, uygun su içen yetişkinlerin daha sağlıklı görünmesi ve daha az kronik rahatsızlık geliştirmesi şaşırtan değildir” sözlerini kullandı.
‘YAŞLILIKTA SUSUZLUK HİSSİ AZALIYOR’
Yaşlı yetişkinlerin gereğince su içmekte zorluk çektiğine değinen Prof. Dr. Kaçar, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu sorunun temel nedeni, susuzluk hissinin yaşla birlikte azalmasıdır. Susuz kalmak bedende dehidratasyona yani beden suyunun azalmasına yol açar. Fizyolojik olarak bu durum beynimizdeki susuzluk merkezini uyararak susuzluk hissetmemize ve tekrar beynimizin bedenimizin ilgili bölgelerine gönderdiği ikazlar ile su içme davranışını gerçekleştirmemize neden olur. Lakin yaşlanma ile birlikte hudut sisteminin bu fonksiyonu de zayıflıyor ve yaşlılar susadıklarını hissettiklerinde, büyük ihtimalle zati uzun bir müddettir susuz kalmış oluyorlar. Başka nedenler de susuzluk hissettiğinde yutak ve boğaz kaslarındaki zayıflamalar nedeniyle suyu inançlı bir biçimde içmelerinin de mümkün olmaması, demans, diyabet üzere hastalıklarının olması yahut kullandıkları ilaçlar nedeniyle su atılımının artmış olmasıdır.”
‘KRONİK RAHATSIZLIKLARI KÖTÜLEŞTİREBİLİR’
Susuzluğun belirtilerine ait konuşan Prof. Dr. Kaçar, şunları söyledi:
“Susuzluğun belirtileri ortasında koyu sarı renkte idrar, halsizlik, yorgunluk, düşük tansiyon, baş dönmesi, sonluluk, gerginlik, şuur bulanıklığı, yakın hafızada kayıplar, ağız kuruluğu, kabızlık ve kas krampları bulunur. Uzun müddet susuzluk olması yaşlılarda kronik rahatsızlıkları kötüleştirebilir yahut yaşlılar için daha önemli sıhhat meseleleri yaratabilir. Örneğin; pıhtı oluşumu, sıcak çarpması, böbrek taşları, kan hacminde azalma, safra kesesi taşları, elektrolit dengesizliğinden kaynaklanan epilepsi nöbetleri, şok, idrar yolu enfeksiyonları.”
GÜNLÜK SU TÜKETİMİ MİKTARLARI
Günlük su tüketimi ölçülerinden bahseden Prof. Dr. Kaçar, şöyle anlattı:
“Susuzluğu önlemek için, gün boyunca kademeli olarak sıvı tüketilmelidir. Erkekler günde ortalama 15 su bardağı, bayanlar ise 12 su bardağı su içmelidir. Bu ölçü yaşa, cinsiyete, havanın sıcak olup olmamasına, fizikî aktiviteye bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yaşlılar için önerilen su tüketimi ölçüsü değişir, lakin çoklukla beden yüklerine nazaran su içmeye çalışmalıdırlar. Örneğin, 67 kg yükünde bir yaşlı birey günde 1500-2250 mililitre su içmeyi hedeflemelidir.”
‘AİLE TAKVİYESİ ÖNEMLİ’
Yaşlıların susuz kalmasını önlemede ailelerin ve profesyonel bakıcıların kıymetli rol oynadığını belirten Prof. Dr. Kaçar, şu tekliflerde bulundu:
“Daha fazla su içmelerini sağlamak sıkıntı olsa da, meyveler, şekersiz içecekler yahut dondurulmuş atıştırmalıklar üzere yeni sıvı-su kaynakları sunarak yaratıcı olabilirsiniz. Yaşlınızın yanına bir su şişesi koyun, böylelikle gün boyunca sık sık yudumlayabilirler ve günlük tüketilen ölçüsü takip etmek kolaylaşır. Şayet soğuk su içmeyi tercih ediyorsa buzdolabında bir sürahi suyu hazır bulundurun. Suya limon, taze nane yaprağı ekleyerek daha lezzetli hale getirebilirsiniz. Öğlen yemeğinde yahut atıştırmalık olarak mesken üretimi çorbalar yahut sıvı içecekler tercih edebilirsiniz.
Özellikle sıcak havalarda hem suyu hem de meyveyi birleştiren smoothie’ler, limonata yahut kompostolar yapılabilir. Yaşlı kişinin ilaçla birlikte bir bardak su içmesini sağlayın. Şekerli içecekleri suyla değiştirin. En sevdiği içeceği bulun. Kavun, çilek, turunçgiller, marul, domates, biber ve salatalık üzere su içeriği yüksek meyve ve zerzevatları tüketin. Bayanlar için günde bir, erkekler içinse iki içkiyle alkolü sınırlayın. Çay-kahve tüketimini günde 1-2 fincan ile sınırlayın. Saatinizi saatlik su molası için ayarlayabilirsiniz ve yemeklerle yahut atıştırmalıklarla her vakit su için. Bir su içme rutini oluşturun.”
‘ASPİRASYON İÇİN TEDBİR ALIN’
Yaşlı bireylerde aspirasyon (gıdaların soluk borusuna ve akciğere kaçması) riskinin dişlerin kaybı, yaşlanma ile alakalı olarak çiğneme ve yutak kaslarında güç ve uyum kayıpları, hudut iletiminde bozulmalar ve var olan başka kronik hastalıkları nedeniyle arttığını, aspirasyonun belirtilerini takip etmenin ve tedbir almanın da değerli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kaçar, sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Eğer kişi yeme içme sırasında öksürük, boğulma hissi, öğürme, kusma üzere belirtiler gösteriyorsa ve sık sık boğazını temizleme muhtaçlığı duyuyorsa büyük ihtimalle besinleri aspire ediyordur. Yemek yerken ve bilhassa su içerken aspirasyon riskini en aza indirmek için şu tedbirler alınabilir:
Su içerken pipet kullanmak, su içerken başı yavaşça öne eğmek, genel olarak yavaş yemek ve içmek, yemek yerken ya da su içerken konuşmamak ve başı çevirmemek, yemek yiyip içerken telefonla konuşmak yahut televizyon izlemek üzere dikkat dağıtıcı şeylerden kaçınmak üzere birtakım davranış değişiklikleri kazandırılmalıdır. Öbür yandan yemeği küçük, lokma büyüklüğünde kesimlere bölerek yemek, yutmadan evvel düzgünce çiğnemek, yemek yedikten yahut bir şeyler içtikten sonra en az 1 saat dik durumda durmak, ince çorbalar yerine daha ağır kıvamlı çorbalar tercih etmek de yararlı olacaktır.”
