Uzm. Dyt ve Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, “Hepimiz vakit zaman açlık hissiyle mutfağa yöneliriz. Lakin bu açlık her vakit vücudumuzun gereksinimlerinden mı kaynaklanır, yoksa yorgunluk, gerilim ya da yalnızlık üzere duygusal bir boşluğu doldurma gayreti mı? Duygusal ve fizikî açlık ortasındaki farkı bilmenin hem yeme alışkanlıklarımızı hem de duygusal istikrarımızı tekrar gözden geçirmemize yardımcı olabilir” dedi.
Uzm. Dyt ve Uzm. Klinik Psikolog Öz, fazla kiloyla sonuçlanabilecek bu ayrımın yapılması konusunda bilgiler verdi Duygusal açlığın fazla kalori alımına neden olduğunu ve duygusal yeme sorununun çözülmediği takdirde maksat kiloya ulaşmanın, gaye kiloya ulaşılsa dahi bu kiloda kalmanın çok sıkıntı olacağını hatırlatan Öz, duygusal açlık fark edildikten sonra kesinlikle gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini söyledi.
‘OLUMLU HİSLER DA DUYGUSAL AÇLIĞA NEDEN OLUR’
Uzm. Dyt. Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Duygusal beslenme; kişinin açlıktan fazla olaylara, durumlara yemek yiyerek reaksiyon vermesidir. Kişinin olumsuz duyguyu bastırmak, olumlu duyguyu ortaya çıkarmak için yemek yemesidir. Yani gerilim, ıstırap, hüzün üzere olumsuz hisler yalnızca duygusal açlığa neden olmaz. Memnunluk, sevinç üzere olumlu hisler da duygusal açlığa neden olur. Fizikî açlık ise; kişinin nitekim aç olduğu için yemek yemesidir. Fizikî açlığa, biyolojik açlık da denir ve hayatı idame ettirmek için gereklidir. Şahıslar, karın guruldaması, halsizlik, gözlerin kararması, titreme üzere belirtileri takip ederek açlığın fizikî açlık olup olmadığını anlayabilir.”
‘TÜM GÜNÜNÜZÜ NE YİYECEĞİNİZİ PLANLAYARAK GEÇİRİYORSANIZ DUYGUSAL AÇLIK YAŞIYOR OLABİLİRSİNİZ’
“Yeni yemek yediğiniz halde hala bir şeyler yemek istiyorsanız yaşadığınız durum duygusal açlık olabilir. Bu durumda kendinize en son ne vakit yemek dediğinizi ve nitekim aç olup olmadığınızı sorun” diye konuşan Öz, kelamlarına şöyle devam etti: “Ayrıca gerilimli olduğunuzda, canınız sıkkın olduğunda ya da çok memnun olduğunuzda yemek mi arıyorsunuz? Olumlu duyguyu artırmak, olumsuz duyguyu bastırmak için yemek yemeniz duygusal açlık yaşadığınızı gösterir. Ya da, kendinize bir bakın; İşyerinde, çekmecedeki abur cuburları gerilimli vakitlerinizde mı yiyorsunuz? İşten konuta gelip çocuklar uyuyunca kendinizi televizyonun karşısında elinizde yiyecekle mi buluyorsunuz? Yoksa tüm gününüzü, günden kendinize artan vakitte ne yiyeceğinizi planlayarak mı geçiriyorsunuz? Bu soruların karşılığı evet ise siz de duygusal açlık yaşıyorsunuz demektir.”
‘HAZ ALMA UMUDUYLA YİYORSANIZ DUYGUSAL YEME SORUNUNUZ VAR DEMEKTİR’
Duygusal açlık yaşayan kişinin aslında evvelce yaşadığı hazzı tekrar yaşamak için yiyeceğe yöneldiğini söyleyen Öz, “Örneğin daha evvel televizyon karşında yediğiniz cips sizin his durumunuzu biraz yükseltmişse tıpkı yiyecekten tıpkı performansı tekrar beklersiniz. Böylelikle televizyon karşısında cips yeme alışkanlığınız oluşur. Ancak bazen birebir yiyecek, tıpkı hazzı vermeyebilir. Çünkü izlediğiniz sinema ya da dizi, yer, hava ve yanınızdaki beşerler üzere birçok faktör yiyecekten alınan hazzın yükselmesini sağlar. Hasebiyle bir yiyeceği tüketmeden evvel, “bunu nitekim yemek istiyor muyum, yoksa vereceği hazzın umuduyla mı yiyorum” diye kendinize sorun. Haz alma umuduyla yiyorsanız duygusal yeme sorununuz var demektir. Yiyeceğin kısa müddetlik sağlayacağı haz, aldığınız kaloriye değecek mi? Yedikten sonra pişman olacak mısınız? Kendinize bu soruları sorduktan sonra yiyeceği yiyip yemeyeceğinize karar verin” diye belirtti.
‘STRES ANINDA YEMEK YERİNE YAPILACAKLAR LİSTESİ OLUŞTURUN’
Duygusal açlık tespit edildikten sonra kişinin kendisini yemekle meşgul etmek yerine daha memnun olmasını sağlayacağı farklı aktiviteler bulması gerektiğini anlatan Öz, “Öncelikle gerilim anında yemek yerine yapılacaklar listesi hazırlanmalı ve bu liste göz önünde bulundurulmalıdır. Liste en az 10 husustan oluşmalıdır. Yapılabilecekler ortasında; Kahve, çay ya da su içmek, kitap okumak, müzik dinlemek, dans etmek, sinema izlemek, yürüyüş yapmak, ortamı değiştirmek, gevşeme antrenmanı yapmak, sevilen birisi ile görüşmek, nefes antrenmanı yapmak, fotoğraf yapmak ya da sizi yemekten uzaklaştıracak sevdiğiniz ne varsa olabilir. Bu aktiviteler odağınızın değişerek yemektense dopamin sağlayacak öteki aktivitelere kaymasını sağlayacaktır. Bu yaşanan açlığın süreksiz olduğunu asla unutmayın” tabirlerini kullandı.
’20 DAKİKADAN UZUN SÜREN YEMEKLER DOYGUNLUĞU ARTIRIR’
“Bu listenin her unsuru denendikten sonra yemek yeme isteği hala geçmemişse son deva olarak yemek yenilmelidir” diyen Merve Öz, bu mevzuda da birtakım teklifler verdi:
“Beyine doyma sinyalinin 20 dakika sonra gittiği, 20 dakika ve 20 dakikadan daha uzun süren yemeklerin doygunluğu artıracağı unutulmamalı. Ne yenirse yensin yavaşça ve ne yediğinin farkında olarak yenilmeli. Tüm bunları uyguladıktan sonra hala duygusal açlık yaşanıyorsa alanında uzman bir psikoterapist yardımıyla duygusal açlığınızın altında yatan nedenlerin araştırılması yararlı olacaktır.”
