Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ait kültür iktisadı ve kültürel istihdam datalarını açıkladı. Buna nazaran, kültür harcamaları geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 84,7 artarak 276 milyar 338 milyon 253 bin liraya yükseldi.
Kültür harcamalarının, gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2023’te yüzde 1 olarak gerçekleşti. Toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının hissesi yüzde 64,3 oldu.
Genel devlet harcamaları içindeki kültür harcamaları geçen yıl bir evvelki yıla kıyasla yüzde 98,1 artarak 177 milyar 594 milyon 791 bin liraya çıktı. Harcamaların yüzde 67,9’u merkezi devlet bütçesinden gerçekleştirildi. Genel devlet kültür harcamalarında en yüksek hissesi yüzde 24,4 ile mimarlık alanı aldı.
Hane halklarının geçen yıl gerçekleştirdiği toplam kültür harcamasının dağılımına bakıldığında, bilgi süreç ekipmanlarının yüzde 22, televizyon ve ekipmanlarının yüzde 21 ve kitaplara ödenen fiyatların yüzde 15 hisseye sahip olduğu görüldü.
Kültürel kesimlerde faaliyet gösteren teşebbüslerin faktör maliyetiyle katma pahası yüzde 94 artarak 108 milyar 214 milyon 593 bin lira olurken, katma kıymetin yüzde 22,2’si kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 13’ü sinema sineması, görüntü ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ve yüzde 12,1’i mücevher ve gibisi eşyaların imalatı alanında faaliyet gösteren teşebbüslerce üretildi.
Kültürel mal ihracatı yükseldi
Kültürel mal ihracatı bir evvelki yıla nazaran yüzde 47,7 artarak 263 milyar 740 milyon 463 bin lira olarak kayıtlara geçti. Kültürel mal ithalatı da bir evvelki yıla nazaran yüzde 87,5 artarak 149 milyar 553 milyon 210 bin lira oldu. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki hissesi 2023’te yüzde 4,3 olurken, kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatı içindeki hissesi yüzde 1,8 olarak gerçekleşti.
Kültürel istihdam yüzde 9 arttı
Kültürel istihdam 2023 yılında 2022’ye nazaran yüzde 9 artarak 743 bin kişi olarak belirlendi.
Kültürel istihdamda olanların yüzde 60,8’i 30-54 yaş kümesinde, yüzde 28,8’i 15-29 yaş kümesinde, yüzde 10,4’ü ise 55 ve daha üst yaş kümesinde yer aldı.
Kültürel istihdamın yüzde 89,3’ünü kültürel meslek alanlarında, yüzde 10,7’sini ise kültürel olmayan meslek alanlarında çalışanlar oluşturdu. Kültürel istihdamda olanların yüzde 38,5’ini el sanatları çalışanları, yüzde 18,7’sini mimarlar, planlamacı ve dizayncılar, yüzde 9,9’unu yaratıcı sanatkarlar ve sahne sanatkarları, yüzde 9,3’ünü ise muharrirler, gazeteciler ve dilbilimciler oluşturdu.
Kültürel faaliyet alanlarına nazaran, mimarlık ve uzmanlaşmış tasarım faaliyetlerinde çalışanların toplam kültürel istihdam içindeki hissesi yüzde 11,1, yaratıcı sanatlar, şov sanatları ve cümbüş faaliyetlerinde çalışanların hissesi yüzde 5,6, programcılık, yayıncılık ve haber ajanslarının faaliyetlerinde çalışanların hissesi ise yüzde 4,3 oldu.
