Bu eşsiz taş, 2010 yılında Myanmar’daki Chaung-gyi pazarında, gemolog Kyaw Thu tarafından keşfedildi. Birinci bakışta minerali scheelite zanneden Kyaw Thu, taşı facete (kesim) sürecinden geçirdikten sonra daha evvel karşılaşmadığı bir özellik fark etti. Taşı Bangkok’taki Gemoloji Enstitüsü’ne (GIA) gönderdiğinde, bu mineralin büsbütün yeni bir tıp olduğu ortaya çıktı.
DÜNYANIN EN AZ MİNERALİ KYAWTHUITE NEDİR?
Kyawthuite, kimyasal formülü Bi3+Sb5+O4 olan, bismut antimonat içeren az bir mineral. Birinci sefer tabiatta keşfedilen bu formül, daha evvel sadece laboratuvar ortamında oluşturulan bir yapıya benziyor. Turuncu-kırmızı renkteki bu taş, beyaz bir çizgi bırakarak kendine has bir izlenim yaratıyor. Ayrıyeten, içinde bulunan tüp gibisi boşluklar, doğal olarak oluştuğunu kanıtlıyor.
KAYAÇLARDA OLUŞUM SÜRECİ
Jeologlar, kyawthuite’in büyük olasılıkla pegmatit ismi verilen volkanik kayaçlarda oluştuğunu düşünüyor. Pegmatitler, farklı minerallerin bir ortada bulunduğu granit gibisi yapılar olarak bilinir. Kyawthuite’de bulunan titanyum, niyobyum, tungsten ve uranyum izleri, bu mineralin yüksek sıcaklıklarda oluştuğunu gösteriyor. Lakin, bu taşın neden bu kadar az olduğunu açıklamak için hâlâ kimi bilinmeyenler var.
DÜNYANIN EN KIYMETLİ TAŞI MI?
Kyawthuite’in maddi bedeli şimdi ölçülememiş durumda. Fakat dünyanın ikinci en az minerali olan painite’in karat başına 50.000-60.000 dolar ortasında bedel biçildiği düşünülürse, kyawthuite’in potansiyel fiyatı çok daha yüksek olabilir. Bu taşın eşsizliği, ona bilim dünyasında “değer biçilemez” bir statü kazandırdı.
Kyawthuite, sırf bir mineral değil, birebir vakitte tabiatın ve jeolojik süreçlerin ne kadar karmaşık olduğunu gösteren bir örnek. Mineraller, Güneş Sistemi’nin oluşumu, kimyasal yapısı ve Dünya’daki oluşum süreçleri hakkında ipuçları sunar. Bu taşın incelenmesi, hem mineralojinin hem de jeolojinin hudutlarını genişletebilir.
TAŞ ŞU AN NEREDE?
Dünyanın tek kyawthuite örneği, bugün ABD’deki Los Angeles County Tabiat Tarihi Müzesi’nde müdafaa altında tutuluyor. Bilim insanları, bu taşın daha fazla araştırma için büyük bir fırsat sunduğunu belirtiyor.
Kyawthuite’in keşfi, hem tabiatın ne kadar şaşırtan olabileceğini hem de sıradan bir taşın bilimsel bir hazineden farksız olduğunu bir defa daha gösterdi. Amber yahut topaz sandığımız bir taş, aslında insanlık tarihinin en büyük bilimsel keşiflerinden birine dönüşebiliyor. Bu taşın kıssası, bilinmeyenin peşinden gitmenin kıymetini bir defa daha gözler önüne seriyor.
