Beşar Esad iktidarının devrilmesinin akabinde Suriyeli Muhalifler soluğu Beşar Esad’ın babası Hafız Esad’ın mezarında aldı.
Baba Esad’ın mezarını ayaklarıyla ezen cihatçı militanların bu anları toplumsal medyada reaksiyon çekti.
HAFIZ ESAD KİMDİR?
Hafız Esad, 1930 yılında Lazkiye’de Alevi Arap bir ailede dünyaya geldi. 1971’den 2000 yılına kadar Suriye devlet başkanı olarak görev yaptı.
1955 yılında Humus Askeri Akademisini pilot subay olarak bitirdi. 1958’de havacılık eğitimini geliştirmek için Sovyetler Birliği’ne gönderildi. Daha sonra bir hava filosunun komutanlığına getirildi.
Suriye’nin 1961 yılında askeri bir darbe sonucunda Birleşik Arap Cumhuriyeti’nden çekilmesine karşı çıktığı için, Suriye Silahlı Kuvvetleri’nden ihraç edildi. Baas Partisi’nin askerî kanadında kilit bir misyon üstlendi ve 1963 yılında gerçekleştirilen darbede kıymetli rol oynayarak binbaşı rütbesiyle Suriye Silahlı Kuvvetleri’ne geri döndü.
1965 yılında Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na getirildi, akabinde Şubat 1966’daki askeri darbeden sonra savunma bakanı oldu. 1969-1970 yılları ortasında Baas Partisi’nin sivil ve askerî kanatları ortasında baş gösteren iktidar çabasında aktif biçimde yer aldı.
Bu çatışmayı doruğa çıkaran Ürdün’deki iç savaşa müdahalenin akabinde, 13 Kasım 1970 tarihinde kansız bir askerî darbeyle iktidarı ele geçirdi. Mart 1971’de yapılan halk oylamasıyla da devlet başkanı seçildi.
Esad’ın ülke idaresinde başa geçtiği periyot Orta Doğu’nun en hareketli yılları idi. Baas Partisi Genel Başkanlığını da üstlenen Esad, öteki Arap devletleriyle ilgilerini geliştirerek Suriye’yi Arap dünyası içinde itildiği yalnızlıktan kurtarma tarafında adımlar attı.
İsrail aksisi sıkı siyasetleriyle bölgesel bir siyasi başkan olarak öne çıktı. Bununla birlikte Irak’taki Baas idaresiyle çatışma siyasetini sürdürdü. Ekim 1973’te İsrail’e savaş açan Mısır’ın yanında yer aldı fakat savaştan sonra izlenecek siyasetler konusunda Mısır idaresiyle de görüş ayrılığına düştü.
Sonraki yıllarda SSCB ile ilgilerini geliştirdi. 1980’de SSCB ile imzalanan yirmi yıllık dostluk ve iş birliği antlaşmasını, 1982’de SSCB’den silah ve teknik yardım almayı öngören bir öteki antlaşma izledi. 1984’te bu ülkeye yaptığı seyahatle ikili bağları daha da ileriye götürdü.
Filistin Kurtuluş Örgütü’ne geniş takviye verdi fakat FKÖ idaresiyle ortaya çıkan uyuşmazlık üzerine, bu örgüt içinde Suriye’ye bağlı yeni örgütler oluşturmaya çalıştı. 1991’de FKÖ lideri Yaser Arafat’la ilişkilerini düzeltti.
1991’deki Körfez Savaşı sırasında Irak’a karşı milletlerarası koalisyon güçlerini desteklemesi onu Orta Doğu’daki en güçlü Arap önder durumuna getirdi.
Hiçbir vakit siyasi olarak tanımadığı ve Siyonist varlık olarak nitelendirdiği İsrail ile uzlaşmaya dayalı barış teşebbüslerine karşı takındığı katı tavrı, 1980’lerin ortalarında bir ölçüde yumuşatarak Batılı ülkelerle diyalog kurmaya kıymet verdi.
1990’larda Sovyet dayanağı kesildikten sonra ABD’nin de baskısıyla Golan Tepeleri’ni geri almak için İsrail ile yapılan görüşmeler sonuçsuz kaldı.
Hafız Esad 29 yıl boyunca iktidarda kaldı. Esad idaresi, son yıllarında dış dünyaya daha çok açılarak ülkedeki özel teşebbüsü de desteklemeye başlamıştı. Parti ve devlet idaresindeki şahsî kontrolünü sürdüren Esad, 1978, 1985, 1991 ve 1999’da dört defa daha devlet başkanlığına seçildi.
2000 yılının haziran ayında geçirdiği bir kalp krizi sonucunda öldü.
