Temeli 1162’de atılan ve Paris’in 4’üncü bölgesinde yer alan tarihi katedral, Fransız muharrir ve şair Victor Hugo’nun ünlü “Notre Dame’ın Kamburu” isimli yapıtına ilham oldu.
Tamamlanması 3 asır süren Notre Dame Katedrali, ülkenin en çok ziyaret edilen tarihi yapıları ortasında yer alıyor. 15 Nisan 2019’da çıkış nedeni hala belirlenemeyen yangında, kulesi ve tonozlarının bir kısmı yıkıldı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, yangından çabucak sonra Notre Dame’ı 5 yıl içerisinde büsbütün onaracaklarının kelamını vererek “Notre Dame’ı yine inşa edeceğiz” açıklamasında bulundu.
Katedral 5 yıl ziyaretlerden yoksun kaldı
Yangından evvel her yıl 11 milyon kişinin ziyaret ettiği tarihi katedral, 5 yıl boyunca dünyanın dört bir yanından gelen turistlerin ziyaretine kapalı kaldı. Gelen ziyaretçiler onarım çalışmaları nedeniyle yalnızca yapıtın etrafını gezebiliyordu.
Katedrali gezmek için günde yaklaşık 30 bin ziyaretçi ağırlayan turizm acentaları yangından sonra ziyaretçi sayısının azalması nedeniyle büyük maddi kayıplar yaşadı.
Diğer yandan katedral, onarım çalışmaları sırasında ziyarete kapalı olsa da Paris’e gelen turistler, yapının dış cephesinin fotoğraflarını çekebildi.
Ayrıca yangın sonrasında tarihi yapıyı bahis alan fotoğraf, kartpostal ve hediyeliklerde satış artışı yaşandı.
Devasa şantiye 5 yıl süren çalışmaların akabinde tamamlandı
Katedrali eski haline getirmek için yapılan çalışmalar iki farklı süreçten geçti. Birinci olarak Nisan 2019-Eylül 2021 tarihlerinde yapıtın ziyan gören kısımlarını kuvvetlendirme çalışmaları yapıldı, akabinde Kasım 2024’e kadar onarım çalışmaları yürütüldü.
Yangın nedeniyle ortaya çıkan kurşun, bina içindeki güvenlik tehlikesi ve akabinde Kovid-19 salgını üzere nedenlerle 2021’e kadar katedralde tam manasıyla onarım basamağına geçilemedi.
Katedraldeki çalışmalar, salgın nedeniyle ayrıyeten Mart-Haziran 2020 ortasında durduruldu. İlk etapta, ibadethanenin hasar alan kısımlarının yıkılmasını engellemek için tedbirler alındı.
Akabinde katedralde bulunan eşyaların envanteri çıkarıldı ve yangında hasar gören kule iskelesi söküldü. Kulenin 300 ton yükündeki eski iskelesini bile toplamak 1 yılı aşkın vakit aldı.
Ayrıca, Mart 2020-Haziran 2021 tarihlerinde yapılan araştırmalar sonucu, katedralin aslına uygun halde restore edilmesi, elektrik teçhizatının tamamının yenilenmesi ve yapıtı yangınlardan korumak ismine en yenilikçi teknolojilere başvurulması kararlaştırıldı.
250 farklı firma bünyesindeki 2 binden fazla çalışanın çalıştığı devasa onarımda, ülkenin dört bir yanından getirilen, 2 binden fazla meşe ağacı kullanıldı. Hasar gören yahut yıkılan duvar ve tonozları yine inşa etmek için 1000 metreküp taş kullanılırken 2 bin heykel ve dekoratif eser restore edildi yahut yenisi yapıldı.
Yangından etkilenen çok sayıda tablo katedralin dışında restore edilirken ziyan gören kule tekrar inşa edildi. Bu ortada kulenin tekrar inşası için 100 metrekarelik alanda 2022’de yapılan hafriyatlar sırasında 14. yüzyıldan kalma uygun korunmuş kurşun bir lahit bulundu.
Öte yandan, katedralin aslına uygun olarak onarılmasına karar verildiği için bu da onarım sürecinde kurşun kullanılmasına neden oldu.
Çevre örgütleri, kurşunun insan sıhhatine olumsuz tesiri nedeniyle bu onarım biçimine reaksiyon göstermişti. Onarım çalışmaları için dünyanın dört bir yanından 846 milyon avro kadar rekor ölçüde bağış toplandı.
Katedralin etrafındaki yeşil alan, 2025’in sonunda başlayacak çalışmalarla 160 ek ağacın yerleştirilmesiyle daha da genişletilecek.
Macron’dan açılış merasimi öncesinde katedrale ziyaret
Cumhurbaşkanı Macron, eşi Brigitte Macron’un da yer aldığı heyetle, 29 Kasım’da ziyaretçilere kapılarını açmaya hazırlanan katedralin şantiyesini ziyaret etti. Buradaki çalışmalar hakkında bilgi alan Macron, onarımda çalışan zanaatkarlara, başarılı çalışmalarından ötürü teşekkür etti.
Zanaatkarlara dönerek “Külleri sanata çevirdiniz.” diyen Fransa Cumhurbaşkanı, “2000 bayan ve erkek gece ve gündüzünü bu şantiyede geçirdi. İmkansızı başardınız.” sözlerini kullandı.
Katedral kapılarını 8 Aralık’ta ziyarete açıyor
Çalışmaları tamamlanan katedralin açılışı için bu ay farklı etkinlikler düzenlenecek, bu kapsamda 7 Aralık’ta açılış merasimi yapılacak ve lokal saatle 21.00’den itibaren tarihi yapıyı onaranlar ismine bir konser verilecek. Katedral kapılarını 8 Aralık’ta ziyaretçilere açacak.
Fransa Cumhurbaşkanının iştirakiyle düzenlenecek merasimde, Macron’un konuşma yapması bekleniyor.
Açılışı merasimine, Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Franciscus, ABD Lideri Joe Biden, ABD’nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin de ortalarında bulunduğu 2 binden fazla kişi çağrıldı.
Törene katılmayacağını bildiren Papa, 15 Aralık’ta Paris hükümetinden daha fazla bağımsızlık isteyen Korsika Adası’na ziyaret gerçekleştirecek.
Öte yandan Trump, yaptığı açıklamada, Notre Dame Katedrali’nin açılış merasimine katılacağını duyurdu. Bu, Trump’ın, seçim galibiyeti sonrası birinci yurt dışı ziyareti olacak.
Törene Zelenskiy, Almanya Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier, İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu, Fas Hükümdarı 6. Muhammed, Ürdün Hükümdarı 2. Abdullah, İspanya Hükümdarı 6. Felipe, Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva ve ABD Lideri Joe Biden’ı temsilen eşi Jill Biden’ın katılması bekleniyor.
8 Aralık’tan itibaren halkın ziyaretine açılacak olan katedralin yeni sunağının kutsanma merasimine, dünya genelinden 170 kadar piskoposun katılması öngörülüyor. Katedrali ziyaret etmek isteyenler, internet üzerinden yaptıkları rezervasyonla içeriye girebilecek.
Öte yandan, Parisliler, hafta sonu katedraldeki aktiflikleri Seine Irmağı yakınlarına kurulan ekranlardan takip edebilecek.
Açılış için ağır güvenlik önlemleri alınırken Paris bölgesinin hava alanı 7 Aralık’ta mahallî saatle 15.00-00.00, 8 Aralık’ta ise 08.00-21.00 saatlerinde kapalı olacak.
6 bin güvenlik görevlisinin vazife başında olacağı 7-8 Aralık’ta katedralin etrafında terörle gayret kapsamında bir güvenlik alanı oluşturulacak.
Katedralin bulunduğu Ile de la Cite’deki tüm restoran ve işletmeler hafta sonu kepenk kapatacak. Bölgedeki birtakım metro durakları kullanılamayacak, otobüs seferlerinde değişikliğe gidilecek ve yapının yakınlarında tekne çeşitleri yapılamayacak.
