Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ayça Türer Cabbar, ısı değişimlerinin kalp sıhhati üzerindeki ilgisine yönelik şöyle konuştu:
“Aşırı soğuk hava şartları, kalp krizi riskini artıran çeşitli fizyolojik sistemleri tetikler. Öncelikle soğuk hava, bedende ısı kaybını önlemek için yüzeysel damarların daralmasına yol açar ve deriye giden kan ölçüsü azalır. Bu durumda beden ısısı korunsa da damar direncinin artmasına ve kan basıncının yükselmesine neden olur.
Bunun yanında soğuk havalarda kan basıncında görülen yükselme ve ani dalgalanmalar, kalp-damar sistemi üzerinde baskı yaratır. Yüksek tansiyonla birlikte damarların iç yüzeyi ziyan göreceği için damar tıkanıklığı yahut kalp krizi açısından riskin artmasına neden olur.
Kalbin iş yükünü artıran bu tablonun yanında beden soğukta ısınmak için kas metabolizmasını da hızlandırır ve kalp daha fazla kan pompalamak zorunda kalır. Artan iş yükü bilhassa kalp hastalığı riski olan şahıslarda kriz mümkünlüğünün da yükselmesine neden olur. Soğukla birlikte kalbi etkileyen bir öteki durum ise kan akışındaki değişimler. Soğuk hava kanın pıhtılaşma eğilimini artırabileceği için damar tıkanıklığı açısından risk artar.
Ayrıca kış ayları birçok kişi için fizikî ve ruhsal gerilimin arttığı devirdir. Kanın daha yoğunlaşması, pıhtı oluşumu riskini yükseltir ve bu da damar tıkanıklığına neden olabilir. Gerilim, kalp ritmini hızlandırarak sempatik hudut sistemini daha da faal hale getirir ve kalp krizi riskini artırır.”
‘SOĞUK HAVA KALP HASTALIKLARI OLANLARI DAHA ÇOK ETKİLİYOR’
Bu havaların halihazırda kalp rahatsızlıkları olanların kalp krizi geçirme ihtimalini yükseltirken, rastgele bir kalp sorunu olmayanlarda da kardiyovasküler sıkıntıların ortaya çıkmasına neden olduğunu söyleyen Doç. Dr. Cabbar, “Özellikle kalp damar hastalığına yatkınlığı olan bireylerde, sigara içenlerde ve kâfi sıvı alımı olmayan bireylerde kalp ve damar meseleleri ortaya çıkabilir. Ayrıyeten sosyoekonomik düzeyi düşük olan, sıhhat hizmetlerine erişimi kısıtlı, kâfi besin alamayan bireyler de risk altındadır” dedi.
“Her mevsim olduğu üzere kış aylarında da kalbinizi ve bedeninizi dinleyerek kalp sıhhatinizi koruyabilirsiniz” diyen Doç. Dr. Cabbar, “Aşağıda sıraladığımız tedbirlerin dışında göğüs ağrısı, nefes darlığı üzere şikayetleriniz olduğunda kesinlikle bir doktora başvurun” tabirlerini kullandı.
‘KAT KAT GİYİNİN, ŞAPKA VE ELDİVEN KULLANIN’
Yapılacakların başında elbette soğuktan korunmak geliyor. Uzun yıllara dayanan takip çalışmalarında soğuk havanın sıcak havaya nazaran kalp ve damar hastalıklarına bağlı ömür kaybını bariz olarak daha fazla arttırdığı ortaya çıkardığını hatırlatan Doç. Dr. Cabbar, “Bu nedenle öncelikle hava şartlarına uygun olacak formda kat kat giyinilmeli. Şapka ve eldiven kullanılmalı. Ayrıyeten, soğuk hava maruziyetini en aza indirmek, konutlarda yalıtım ile ısı kaybı azaltılmalı” diye konuştu.
‘DENGELİ VE SAĞLIKLI BESLENİN’
Doç. Dr. Cabbar, “Güçlü bir bağışıklık sistemi ve kalp sıhhatini desteklemesi için bu periyotta istikrarlı beslenmek ve sıvı alımını ihmal etmemek farklı bir değer taşıyor. Öğünlerde zerzevat, meyve ve lif istikametinden güçlü besinler tercih edilmeli. Haftada iki defa balık tüketmeye çalışılmalı. Ayrıyeten alkol ve kafeinli içeceklerin tüketiminden de mümkün olduğunca kaçınılmalı” dedi.
‘DÜZENLİ ANTRENMAN YAPIN’
Egzersizin fizikî olarak sağladığı yararın yanında bilhassa gerilimle başa çıkma, ruh sıhhatini korumak ve elbette sağlıklı bir kalp için olmazsa olmazların başında geldiğini söyleyen Doç. Dr. Cabbar, “Kan basıncında düşme, ritim düzensizliklerini düzeltme yahut azaltma, kilo denetimine yardımcı olma, kan şekerini dengeleme, insülin direncini yenme, beden direncini artırma ve kalp- damar sıhhatinde düzelmeyle kalp krizi riskinin azalması, olumlu tesirlerinden bir kısmını oluşturur.
Bu nedenlerle soğuk havalar antrenman yapmak için mani teşkil etmesin. Mümkün olduğunca açık havada ve haftada en az beş gün, 30 dakika yürüyüş yahut hafif antrenman yapmaya itina gösterin. Soğuk havadan kendimizi koruyacak halde, havanın daha sıcak olduğu saatleri tercih ederek antrenman yapabiliriz.
Bu duruma soğuk ve karlı havalarda yapılan bahçe ile uğraşma ve kar temizleme üzere aktivitelerin de dahil olduğunu unutmayın. Tabi ki antrenman yaparken kalp suratımızın arttıracağız ama ek hastalıklarımız varsa doktor önerisi ile kısıtlayabileceğimiz bir plan yapmalıyız” diye konuştu.
‘İDEAL KİLONUZU KORUYUN’
Kilo denetiminin kalp sıhhati açısından son derece değerli olduğunun altını çizen Doç. Dr. Cabbar, konuyla ilgili şunları anlattı:“Kış aylarında hava şartlarının fizikî aktiviteyi kısıtlaması ve iştah artışı kilo almayı kolaylaştırabilir. Lakin hakikat beslenme ve ömür şekli değişiklikleriyle kilo denetimini sağlamak mümkün olabilir. Zerzevat, meyve, tam tahıllı eserler ve protein içeriği varlıklı besinlerden oluşan istikrarlı bir beslenme tertibi oluşturulmalı. Öğünlerde porsiyon denetimi yapmak, gece saatlerinde mümkün olduğunca yemek yememek, su içmek ve çok kalorili içeceklerden uzak durmak ve fizikî olarak etkin olmak kilo denetimini sağlamaya yardım edecektir”
‘KAN BASINCINIZI TAKİP EDİN’
Kış aylarında soğuk havanın tesirleri, fizikî aktivitede azalma ve kilo alımı kan basıncının yükselmesine sebep olabileceğini hatırlatan Doç. Dr. Cabbar, “Bu nedenle bilhassa hipertansiyon teşhisimiz var ise, kış aylarında kan basıncınızı tertipli olarak ölçmeyi alışkanlık haline getirmeliyiz. Yaz aylarında ilaç gereksinimimiz azalacağı üzere kış aylarında da ilaç gereksinimimiz artabilir. Kan basıncımızdaki değişiklikler her vakit şikayet vermeyeceği için aralıklı kan basıncımızı ölçmekte yarar var. Kan basıncı takibinde değişiklik olursa, doktor önerisi neticesinde ilaç yahut doz değişimi muhtaçlığı olabilir” dedi.
‘ENFEKSİYONLARDAN KORUNUN’
Kış aylarında kalp hastalıklarının artması yahut denetiminin bozulmasının bir başka kıymetli sebebinin grip yahut zatürre üzere teneffüs yolu enfeksiyonlarının artması olduğunu belirten Doç. Dr. Cabbar, özellikle aşılanmanın ehemmiyetine işaret ederek şunları söyledi:
“Enfeksiyon bedenimiz için gerilim kaynağıdır ve neden olabileceği ateş şikayeti kalbimizin daha süratli çalışmasına ve oksijene muhtaçlığının artmasına sebep olabilir. Bunun yanında denetim altındaki kalp yetersizliği hastalığını da kötüleştirebilir. Hasebiyle enfeksiyonlara karşı gücümüzü arttırmak için hayat şeklimize dikkat etmeli ve gereğinde aşı yaptırmalıyız. Kabul görmüş ve aktifliği kanıtlanmış aşıları yaptırmamız berbat sonuçları azaltacaktır.”
‘STRESİNİNİZİ DENETİM ETMEYE ÇALIŞIN’
Kış aylarında hava koşullarının da dâhil olduğu birçok nedenle depresyona eğilim ve gerilimin arttığını, bu durumun da kalp krizi ve ritim bozukluklarını tetiklediğini söyleyen Doç. Dr. Ayça Türer Cabbar, “Kortizol üzere gerilim hormonlarının artışı kalp krizi, ritim sorunları ve hipertansiyon üzere kalp hastalıklarının da tetiklenmesine sebep olur. Gerilim ile baş etmenin yolunu bulabilirsek ve baş edemediğimiz durumlarda yardım alabilirsek, kalbimizi makus tesirlerinden korumuş oluruz. Buna ek olarak gerilimi azaltacak ve bizi keyifli edecek hobiler edinmek de yarar sağlayacaktır” sözlerini kullandı.
‘UYKU NİZAMINA İHTİMAM GÖSTERİN’
Doç. Dr. Cabbar, “Yeterli uyku almak bedenin tüm işlevleri üzere kalp sıhhati için de vazgeçilmez bir öge. Tıpkı saatte uyuyup, birebir saatte uyanmak bedenimizin çalışmasını düzenlediği üzere kâfi uyku mühleti, depresyondan korunma ve gerilimi denetim etmede de hayli tesirli. Bu nedenle kış aylarında kalbi korumak için de tıpkı saatlerde yatıp kalkmaya ihtimam gösterin, yatmadan evvel uyarıcı içeceklerden kaçının” dedi.
‘GEREKTİĞİNDE DESTEK ALIN’
Son yıllarda, birçok çalışmada D vitamini eksikliğinin kalp yetmezliği ve inme üzere kalp damar hastalıklarında da risk faktörü olduğuna dair sonuçlar yayınladığı bilgisini veren Doç. Dr. Cabbar, sözlerine şöyle devam etti:
“D vitamini almanın en tesirli yolu ise güneş ışığıdır. Fakat kış aylarında, güneş ışınlarının açısı değişir ve yararlı tesirlerinden faydalanabilmemiz pek mümkün olmaz. Bu nedenle kâfi güneş ışığı alamadığınız vakit D vitamini destekleri kullanılması gerekebilir. Bu durumda doktorunuza danışarak D vitamini seviyenize nazaran destek alabilirsiniz. Ayrıyeten C vitamini açısından varlıklı besinler bağışıklık sistemimizi güçlendirecektir. Bilhassa kalp yetersizliği var ise demir eksikliğini gidermek gerekir. Doktor önerisi doğrultusunda demir desteği yapmak yararlı olacaktır.”
‘TÜTÜN ESERLERİNDEN UZAK DURUN’
Sigara ve tütün eserleri kalp sıhhati için tek başına bile önemli risk oluşturduğunun altını çizen Doç. Dr. Cabbar, “Mevsimlerden ve hava şartlarından bağımsız olarak tütün ve tütün eserleri dumanından uzak durmak sağlıklı bir ömrün olmazsa olmazıdır” dedi.
