Kuyumcu Halik Akçalı, “Sahte altını kimyasal taraflardan anlıyoruz. Çeşitli konsantrasyondaki asitlerle. 14 ayar, 18 ayar, 22 ayara nazaran ayarlanmış çeşitli konsantrasyonda asitlerimiz var. Ve mihenk taşı. Altından öteki ve asitten diğer hiçbir şeyden tepkiye girmiyor. Tepkiye girmediği için de altın mı, değil mi onu anladıktan sonra hangi ayar olduğunu da bu asitler yardımıyla buluyoruz” dedi.
Altına getirilen kota, altın kaçakçılığının yanı sıra uydurma altın üretimini artırırken, piyasada merdiven altı altın üretim yapan sahtecileri hareketlendirdi. Türkiye’de kuyumculuğun kalbi Kapalıçarşı’da kuyumculuk yapan esnaf Kuyumcu Halik Akçalı, geçersiz altının nasıl anlaşılacağını uygulamalı bir biçimde şöyle anlattı:
”KİMYASAL TARAFLARDAN ANLIYORUZ”
“Sahte altını bir kez aslında artık kimyasal taraflardan anlıyoruz. Evvelden dişimizden, lisanımızdan, şundan, bundan, yumuşaklığından yahut yere attığımız vakit sesinden anlıyorduk. Lakin artık artık teknoloji ilerledi tabi. Artık asitlerle, çeşitli konsantrasyondaki asitlerle. 14 ayar, 18 ayar, 22 ayara nazaran ayarlanmış çeşitli konsantrasyonda asitlerimiz var. Bu da mihenk taşı. Mihenk taşı daima duyduğumuz mihenk taşı. Bu altından öteki ve asitten öbür hiçbir şeyden tepkiye girmiyor. Tepkiye girmediği için de hangi ayar olduğunu natürel öncelikle altın mı değil mi onu anladıktan sonra hangi ayar olduğunu da bu asitlerle yardımıyla buluyoruz.
”ÖZELLİKLE ALTIN OLMAYANIN SİLİNMESİ YAHUT BEYAZLAŞMASI, ALTIN OLANIN DA KALMASI LAZIM”
Mesela artık bu mihenk taşını sürdüğümüz vakit şu altın izi çıkıyor. Şu izi, şu müsaade üstüne bir sefer 14 ayardan başlayalım ki altın mı değil mi diye oradan anlaşılır. Şu hal mesela silmediği vakit bu altın ve 14 ayar. 14 ayar garantisi var. 18 ayarda denememiz lazım. 22 ayarda denememiz lazım. Altın olmayan bir eserle bir hususla denediğimiz vakit mesela şu elimizdeki altın olmayan bir eser. Artık şu altın olmayanı şuraya sürdük. Yanına da altın olanı sürdük. Yeniden birebir asidi 14 ayar kullanalım. Artık burada bir özellik aslında altın olmayanın silinmesi, altın olanın da kalması lazım. Gördüğünüz üzere bu beyazlaştı. Bazen bu büsbütün sarfiyat, bazen de beyaz olur. Bu altın olmadığını gösteriyor bunun. Bu da altın olduğunu gösteriyor.
En hoş örneği bunlarda mesela 18 ayar, 22 ayar vuralım. Bu altında 22 ayar. Garanti olsun. Bunun 22 ayar olmadığını biliyoruz zati. Bildiğimiz için şu 22 ayarı vuralım ve büsbütün nasıl gittiğini gösterelim. Şöyle büsbütün gördüğünüz üzere gidiyor. Altın kolay kolay her asitle tepkiye girmez. Altın suyu dediğimiz, kral suyu dediğimiz, üç kısım litrik asit, bir kısım sülfürik asitten oluşan asitlerle lakin bunları anlayabiliyoruz. Diğer türlü altın esasen kimyadaki ismi soy metal, asil metal.
”ALTININ ÇEŞİTLERİ VAR”
Bu erittiğimiz altınları, bu yalnızca burada altın mı, değil mi, 14 ayar mı, 18 ayar mı falan onları anlıyoruz. Ancak tabi altının çeşitleri var. Sıfırdan, 995’e kadar altının milimi var. Yani kaç milim. Binde kaç ayar altın? Onları da bu türlü erittikten sonra profesyonel kimya laboratuvarlarına gönderiyoruz. Kimya laboratuvarlarında örneğin bu elimizdeki altın. Karışık bir altın, 14 ayar, 18 ayar karıştırmışız. Binde 654 altın. Bunlar tekrar bu rafinereye gidiyor. Rafineri de bunlar temizleniyor ve 995 yani has altını olarak tekrar bize geri geliyor. Ve bunlar da yeni eser oluyor. Siz hanımlarımıza kolyeler, küpeler, yüzükler oluyor.”
Kuyumcu Ayhan Oğuz ise şunları anlattı:
”ALTIN OLUP OLMADIĞINI BİR BİÇİMDE GÖSTERİYOR MAKİNE”
“Sahte altının ayırt edilmesi için sonuçta biz müşterilerden pek almıyoruz. Alan esnaf da evvelce dediğimiz mihenk taşı var. Taşa sürülür. Üstüne asit konur. Oradaki altının 14 ayar mı 18 ayar mı olduğu anlaşılır. Ancak artık teknoloji ilerledikçe bunu makinelerle yapıyorlar. Makineye sokuyorsunuz. Bunun kaç ayar olduğunu, altın mı olup olmadığını bir biçimde gösteriyor makine. Biz mesela eski hurdaları toplarız, eritiriz. Rapor yaparız. Orada da altını kıymetlendirmiş oluruz o formda. Yani altının düzmece olup olmadığını o denli anlaşılır. Şimdiki teknolojilerde makinelere sokulup o denli anlaşılabilir. Müşteriler açısından da onlar da kendi güvenlikleri kuyumculardan alsınlar. Yani hiçbir kuyumcu bu türlü bir şey yapmaya tenezzül etmez. Uydurma altın satmak üzere. Herkes gerçek altın satar.
‘ALTIN KOTASI HÜR BIRAKILIRSA KAÇAK DA GELMESİNE GEREK KALMAYACAK”
Vallahi şu anda Türk halkının inanılmaz altına talebi var. Bu da karşılanmıyor. Hükümet de bir kota koydu buna bildiğiniz üzere. Fazla talep var. Onun için de herhalde dışarıdan altın getiriyorlar kaçak yollarla. Zira devlet bir kota koyduğu için altının girişi yasak. Kaçak yollarla altın sokuyorlar.
Bunun bir biçimde önlenmesi lazım. İhracat için de çok büyük sekte vuruyor. Yani bizim kuyumculuk ihracatçıları maalesef yurt dışına altın göndermekte zorluk yaşıyorlar. Ortada aşağı üst dört, beş bin dolar bir fark var külçeyle, yurt dışıyla burası ortasında. Onun bir formda yapılması lazım. Devletin bunu bir formda halletmesi lazım.
O bakımdan büyük bir problem. Yani özgür bırakılırsa kaçak da gelmesine gerek kalmayacak. Yani yurt dışından altın gelecek, ihracat edilecek. Ona nazaran de herkes altına erişimini sağlayabilecek. Şu anda altına erişim maalesef muhakkak bir kota şeyinde sağlanıyor. Ondan ötürü da kaçak geliyor. Televizyonlarda gördüğümüz kadarıyla. Artık nasıl geliyorsa. Bir defa at üstünde gelmiş. Okuduk Ağrı’dan gelmiş. Öbür yollarla gelmiş. Yani bir halde geliyor” diyerek geçersiz altınla ilgili olan ayrıntıları anlatmayı sonlandırdı.
