Kocaeli Üniversitesi’nde dikkat çeken bir bilimsel çalışmaya imza atıldı.
KOÜ akademisyenlerinin de ortalarında bulunduğu 15 bilim insanı, ağır bakımdaki hastaların uyutulmadan teneffüs dayanağı alması, ciğerlerde biriken suyun bedenden atılması ve göğüs kafesi içinden kalp masajı yapılmasına imkan sağlayacak aygıt geliştirdi.
Koronavirüs tedavisinin yanı sıra SMA ve ALS hastalığında da kullanılabilecek ‘LDI-CM’ isimli aygıt, laboratuvar deneylerinden muvaffakiyetle geçmesinin akabinde İstanbul’da bulunan bir özel üniversitenin laboratuvarında 5 hayvan üzerinde yapılan deneyde de muvaffakiyete ulaştı.
“CİHAZIN BİLİM DÜNYASINA KAZANDIRILMASI HEDEFLENİYOR”
Vücudun 2 tarafına da göğüs tüpü takarak akciğerlerin işlevini devralmayı amaçlayan aygıtın, bilhassa koronavirüs ve zatürre tedavisinde kullanılması amaçlanıyor. Kalp masajı yapmak üzere de işlevleri olan aygıtla hayvanlar üzerinde yapılan deneyde, hayvanlara iki taraftan göğüs tüpleri takıldı. Daha sonra 1 saat müddetle hayvanların teneffüs aygıtıyla teması kesildi. Hayvanlarda yapılan müşahedede 1 saat boyunca teneffüs aygıtı bağlıymış üzere sonuç verdiği, ayrıyeten kandaki oksijen ölçüsünün istenilen seviyede olduğu gözlemlendi. Koronavirüs tedavisine yönelik yapılan deneydeyse hayvanların ciğerleri sıvıyla dolduruldu. Teneffüs aygıtının solutmayı durdurmasının akabinde aygıtın akciğerleri söndüren işlevi çalıştırıldı. 2 dakika boyunca yapılan basınçla akciğerin içerisindeki sıvının boşaltılmasının akabinde tekrar teneffüs aygıtı kontağı yapılmasıyla teneffüs aygıtı solutma sürecine tekrar başladı. KOÜ Ortopedi ve Travmatoloji, Anestezi ve Reanimasyon, Kardiyoloji, Göğüs Hastalıkları, Biyomedikal Mühendisliği Kısmı Öğretim üyeleri, hekimler ve veteriner tabiplerin ortak çalışmasıyla geliştirilen aygıtın, insan deneylerine başlanması bekleniyor. İnsan deneylerinde muvaffakiyet elde edilirse, aygıtın bilim dünyasına kazandırılması hedefleniyor.
‘ÇÖZÜM ARAYIŞINA GİRDİK’
Sürecin nasıl başladığını anlatan KOÜ Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emre Karadeniz, “Korona salgınında çok insan kaybettik. Türk akademisyenler olarak ‘Acaba bir yararımız olabilir mi’ ‘Bu teneffüs açlığını giderebilir miyiz’ ‘Zatürre nedeniyle birçok insan kaybediyoruz, bunlara yararımız olabilir mi, tahlil yolu üretebilir miyiz’ diye düşündük. Sonrasında teneffüs aygıtına bağlanmış SMA, ALS hastaları, bunların daima aygıta bağlı kalmaları ve şuurlarının daima kapatılmak zorunda olması sıhhat meselelerine yol açıyor. Kişi sizinle konuşamıyor, yemek yiyemiyor, kendini döndüremiyor. Bunlara tahlil arayışı içine girdik. Ayrıyeten kalp masajı teknik olarak çok efor gerektiren ve vakit içerisinde kapasiteyi de kısıtlayan sıkıntılar olduğu için ‘Bunları kolaylaştırabilir miyiz’ diye tahlil yolları aradık. Bu çerçevede bir aygıt geliştirdik” tabirlerini kullandı.
“AKCİĞERİN İÇERİSİNDEKİ SIVININ ATILMASI DEĞER TAŞIYOR”
Geliştirdikleri aygıtı anlatan Doç. Dr. Karadeniz, “Ürünümüzü akciğerlerin solutma işlevinin daha fizyolojik yani bizim olağanda yaptığımıza daha misal hale getirmek, teneffüs aygıtıyla ağızdan hava basmak ya da oksijen ölçüsünü arttırmak biçiminde değil, insanoğlunun yaptığı üzere göğüs kafesi içerisindeki basıncı değiştirerek solutmayı elde edebiliriz vizyonuyla düşündük. Bu çerçevede teknik altyapısını geliştirdik. Ayrıyeten zatürre ve koronavirüste akciğerin içerisindeki sıvının dışarıya atılması kritik kıymet taşıyor; teneffüs açlığına yol açıyor. ‘Akciğerin içerisinde biriken sıvıyı biz alabilir miyiz’ ‘Bunu alınabilir hale getirebilir miyiz’ soruları üzerinde çalıştık. Bu çerçevede bilgilerimizi ortaya koyduk ve aygıtın prototip tanımlamalarına geçtik. Tıpkı formda kalp masajı için de kişinin göğüs kafesinin içerisinden kalp masajını yapabilir hale gelmek emeliyle aygıtın elektronik ve teknik aksamını ortaya koyduk. Bu prototip tanımlamalarıyla birlikte eş vakitli olarak dünyada patent müracaatları yapıldı. Şu anda patent süreci devam ediyor. Aygıtın prototipi ortaya konduktan sonra aygıt bizim istediğimiz işlevleri yerine getiriyor mu pahalandırmak gayeli laboratuvar ortamında akciğer simülasyonu yaptık. Eserin istediğimiz işlevleri yerine getirebildiğini ortaya koyduk. Teneffüs aygıtının yaptığı solutmayı deneylerde elde edebiliyorduk. Emsal halde akciğerlerin içerisinde biriken sıvıyı aspire edebiliyoruz” sözlerini kullandı.
HAYVAN DENEYLERİ MUVAFFAKİYETLE SONUÇLANDI
Hayvan deneylerini de anlatan Karadeniz, “Hayvanlarda 1 saat müddetle akciğer işlevlerini büsbütün teneffüs aygıtından ayırıp, teneffüsü büsbütün baskıladıktan sonra bizim buluşunu yaptığımız aygıta bağladık. 1 saat boyunca karbondioksit bedelleri istediğimiz seviyedeydi yani teneffüs açlığına yol açmadık. Kandaki oksijen pahaları istediğimiz değerdeydi. Yani biz bu aygıtla teneffüs aygıtı temasını kestikten sonra akciğerleri işlevsel hale getirmeyi başardık. Tekrar tıpkı mantıkla ‘Akciğerlerdeki sıvıyı dışarı atma talihini elde ediliyor muyuz’ sorusuna cevap aradık. Hayvanların akciğerlerine sıvı doldurduk. Teneffüs aygıtı ‘Artık ben solutamıyorum’ dedikten sonra cihazımızı çalıştırdık; 2 dakika mühletle basınç uyguladık ve bu basınç uygulaması sonrasında akciğerlerden aspire edilebilir hale geldiğini gördük. Hasebiyle teneffüs açlığını teneffüs aygıtına bağladıktan sonra teneffüs aygıtı ‘Ben işlev görebiliyorum’ dedi. Burada da aygıtın akciğerleri söndürme işlevinin muvaffakiyet kazandığını gördük” diye konuştu.
‘BİZ BU AYGITLA ARTIK ŞAHISLARI ENTÜBE ETMEDEN SOLUTABİLİYORUZ’
Kalp masajı konusunda basınç kıymetlerini koruyamadıklarını lakin bununla ilgili çalışmaların da sürdüğünü belirten Karadeniz, “SMA ve ALS hastalarında bireylerin diyafram işlevleri da artık denetim edilemez hale geldiğinde kişiyi teneffüs açlığıyla kaybediyoruz ya da daima uzunluğundan akciğere yanlışsız kesi yaparak takip edilebilir hale geliyor. Hayvan deneyleri sonucunda ortaya koyduğumuz şu gerçek var; biz bu aygıtla artık şahısları entübe etmeden, kesi yapmadan solutabiliyoruz. Bu aygıt bireyleri solutma yeteneğine sahip. Emsal formda koronavirüste akciğerlerin içerisinde sıvı var; bu sıvıya bağlı oksijen açlığı ve hasta kayıpları oluyor. Biz diyoruz ki; zatürre ve koronavirüste gelişen bu teneffüs açlığında kişiyi bu aygıta bağlayıp akciğerleri söndürdüğümüzde biz, aspire ettikten sonra teneffüs aygıtlarıyla tekrar solutabilir hale geliyoruz. Koronavirüs salgınında o gördüğümüz kitlesel ölümlerinin çok kıymetli bir kısmının önüne geçebiliriz diye düşünüyoruz” dedi.
‘SOLUNUM DAYANAĞI SAĞLAMAK ŞUURU KAPATMADAN MÜMKÜN OLABİLECEK’
Kişinin entübe edilmesine gerek kalmayacağını da belirten Karadeniz, “Bizim geliştirdiğimiz aygıtla şahsa göğüs tüpü takıyoruz. Göğüs tüpü taktıktan sonra kişinin şuurunu kapatmak zorunda değilsiniz; kişi sizinle konuşuyorken, sohbet ediyorken, açlığını fark edip yemek yiyorken de teneffüs dayanağı alabiliyor olacak. Dediğim üzere ALS hastalarında, SMA hastalarında teneffüs takviyesini sağlamak bu aygıtlarla şuuru kapatmadan mümkün olabilecek” sözlerine yer verdi.
‘YOĞUN BAKIMDAKİ ŞAHISLARI UYANIK HALDE TUTABİLİR OLACAĞIZ’
Cihazın başarılı olması halinde kullanım alanlarına da değinen Karadeniz, “Yoğun bakımda şahısları uyanık ve teneffüs takviyesi alabilir halde tutabilir olacağız. Ayrıyeten acil servislerde boğulan şahısların birinci yardımında artık bir şeyler değişecek. ‘Ben entübe edeyim, oksijenli hava vereyim’ yerine ‘Gelsin evvel akciğerlerini söndüreyim, akciğerlerindeki sıvıyı atayım ondan sonra solutmaya çalışayım’ olacak. Temel tıbbi yaklaşımımızda değişiklik olacak diye düşünüyoruz. Umarım bunu başarabiliriz. Şu an için hayvan deneylerinde elde ettiğimiz bu akciğerlerin teneffüsü simüle etmesini başardık. Artık bundan sonrası için insan deneyleri basamağındayız. İnsan deneyleri etabında da etik konsey onayları tabi ki alınacak, bakanlıklarla görüşülecek. Bu çerçevede biz, insanlarda bu eseri tahlil yolu olarak sunmayı planlıyoruz. İnşallah insanlığa, bilim dünyasına bir an evvel kazandıracağız” dedi.
‘UMARIM TAKVİYE ALABİLİR VE ESERİ İNSANLIĞA KAZANDIRABİLİRİZ’
Yatırımcı takviyesine gereksinimleri olduklarını söyleyen Karadeniz, “Buraya kadar getirdik, bundan sonrası için inovasyon çerçevesinde artık eseri ticari hale getirilmesi gerekiyor. Bunun için de bizim akademisyenler olarak yatırımcı takviyesine gereksinimimiz var. Umarım, bu çerçevede bir dayanak alabilir ve eseri insanlığa kazandırabiliriz” sözlerine yer verdi.
