Fransa’da Mecliste güvenoyu alamayan Başbakan Michel Barnier’nin merkez sağcı azınlık hükümeti 3 aylık misyonunun akabinde düştü.
Fransa’da sol ittifakı Yeni Halk Cephesi (NFP) ile çok sağcı Ulusal Birlik (RN) partisi ve destekçilerinin, hükümete karşı sunduğu 2 farklı gensoru önergesi Ulusal Meclis Genel Şurasında görüşüldü.
Ulusal Mecliste yapılan oylamada solcu ittifakın sunduğu gensoru önergesine 331 milletvekili dayanak verdi. Gensoru önergesinin kabul edilmesi için gerekli 288 oya ulaşılmış oldu. Böylece 5. Cumhuriyet devrinin en kısa müddetli misyon yapan Barnier hükümeti düştü.
Gensoruya verilen takviye oylarıyla bir arada, hükümetin 2025 sıhhat sigortası bütçesi de Meclis tarafından reddedilmiş oldu.
Muhalefetten solcu Eric Coquerel, çok sağcı Marine Le Pen başta olmak üzere siyasi kümelerin önde gelen isimlerinin oylama öncesi konuşma yaptığı oturuma gerginliğin yüksek olduğu bir hava hakimdi.
Siyasilerin konuşmaları sık sık ıslıklar ve yuhalamalarla bölündü.
Ulusal basında yer alan haberlere nazaran, Suudi Arabistan’da 3 günlük resmi temaslarının akabinde dönüş yolunda olan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “24 saat içinde Barnier’nin yerine başbakan atamak istediğini” lisana getirdi.
BAŞBAKANDAN BÜTÇE SAVUNMASI
Hükümet ismine Başbakan Barnier, doğruluk ve sorumluluk vaktin geldiğini belirtti.
Barnier, “(2025 Bütçe tasarısı) Harika değildi, başta her şeyi yeterli yapmadığımızı kabul ediyorum.” sözlerini kullanarak, bu bütçeyi 15 günde hazırladıklarını söyledi.
Fransa’da 1958’den bu yana rastgele bir hükümetin bu kadar kısa müddette bütçe hazırlamadığına vurgu yapan Barnier, Meclisteki siyasi kümelerin 2025 bütçesinde değişiklik yaparak daha âlâ hale getirdiğini kaydetti.
Barnier, gensoru önergesine takviye vereceğini açıklayan çok sağcı RN partisine hitaben “Egemenlik ve vatanseverlik konusunda birebir kanıya sahip değiliz.” dedi.
Hükümetin düşmesinin ülke için her şeyi daha zorlaştıracağı değerlendirmesinde bulunan Barnier, bütçe konusunda “mümkün olan en yeterli uzlaşıyı” sağladıklarını savundu.
Barnier, gensoru önergesinin “ağır” sonuçları olacağını; Fransızların alım gücünün düşeceğini ve yeni bir bütçe olmadan yeni asker ve polis alımlarının yapılamayacağını söyledi.
“ASIL SORUMLU EMMANUEL MACRON”
Sol ittifakı Yeni Halk Cephesi (NFP) ismine kelam alan Ulusal Meclis Finans Komisyonu Başkanı Eric Coquerel, Genel Şurada yaptığı konuşmada, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un tartışmalı emeklilik ıslahatının yürürlükten kaldırılmasına yönelik davetlerini kulak vermeyi reddeden Barnier hükümetinin “meşru” olmadığını belirtti.
Coquerel, bugün Fransa’da tarih yazdıklarını kaydederek, “Halkın çoğunluğu bu gensoru önergesinin gerisinde.” tabirini kullandı.
Muhalefetin hükümete karşı sunduğu gensoru önergesiyle ilgili Coquerel, “Bu durumun asıl sorumlusu Emmanuel Macron.” dedi.
Coquerel, Barnier hükümetine hitaben “Aşırı sağ ile uzlaştınız ancak bu düşüşünüzü engellemedi.” yorumunu yaptı.
Fransa’da 1962’de düştükten sonra yine başbakan atanan Georges Pompidou’nun hükümetini kast eden Coquerel, “Georges Pompidou’nun tersine, vatandaşların birden fazla ne hükümetinizin ne de Emmanuel Macron’un ardında duruyor.” diye konuştu.
BARNİER HÜKÜMETİNİN “NİHAYET SONUNA” GELİNDİ
RN Küme Başkanvekili Marine Le Pen ise bir evvelki Macron iktidarını ima ederek, Michel Barnier’ye “daha evvelki sistemin devamı olmadığınıza inanmak istedik.” dedi. Fakat yaklaşık 3 aylık devrinde bu mevzuda yanıldıklarına işaret eden Le Pen, hükümeti ferdî çıkarlara nazaran hareket etmekle suçladı.
Le Pen, “geçici” olarak nitelediği Barnier hükümetinin “nihayet sonuna” gelindiğini söyledi.
Barnier ile bütçe konusunda yaptıkları görüşmelere ait de değerlendirmede bulunan Le Pen, Başbakan’ın “gensoruyu önleyecek en ufak bir taviz vermediğini” ileri sürdü.
Macron’un müttefiki merkez sağcı partiler tarafından “ülkeyi kaosa sürüklemekle” suçlanmasına ait ise Le Pen, “en kötüsünün bütçeyi sansürlememek” olacağını savundu.
Hükümetin bütçe tasarısında öngördüğü vergi artışını da sert lisanla eleştiren Le Pen, “Tek bir yanıtınız oldu; vergi, vergi, vergi, daima vergi.” dedi.
Le Pen, hükümetin sunduğu bütçe tasarısının “üzerinde düşünülen ve tartışılanın tam aksisi olduğunu” sav etti.
SOSYALİSTLER SOLCU BİR BAŞBAKAN İSTİYOR
Sosyalist Partisi (PS) Küme Başkanvekili Boris Vallaud, Barnier hükümetinin kurulurken, Meclisteki öteki kümelerle uzlaşı içinde olacağı kelamını verdiğini lakin bu kelamını tutmadığını savundu.
Vallaud, solun, Başbakan Barnier’nin, hiçbir vakit 2025 Bütçe tasarısına değişiklik getirilmesine müsaade vermediğini belirterek, hükümeti, solcularla diyalog kurmamakla suçladı.
Solcu bir başbakan istediklerini lisana getiren Vallaud, hükümet üyelerine seslenerek “Bu gensoru önergesi, öncelikle sizin başarısızlığınız, Michel Barnier’nin başarısızlığıdır.” dedi.
Vallaud, “Sayın Başbakan, sizin için soldan çok aşırı sağla konuşmak, daha uygun hale geldi. Bunu kabul edemeyiz.” diyerek, bu nedenle gensoru önergesi verdiklerini kaydetti.
Boris Vallaud, “Gensoru önergesi, sosyalistlerin yeni hükümeti bulma konusundaki sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiği anlamanı geliyor.” sözünü kullanarak, hükümetin çok sağ ile yaptığı uzlaşmada sona geldiğini söyledi.
BÜTÇEDE UZLAŞMA YOK
Erken genel seçimin üzerinden yaklaşık 2 ay geçmesinin akabinde eylülde kurulan azınlık Barnier hükümetinin, ülkedeki siyasi çalkantıyı dindirebileceği umutları doğmuştu.
Daha evvel 4 kere kabinede vazife alan, Avrupa Komitesinde iki kere ülkesini temsil eden ve Avrupa Birliği (AB) Brexit Başmüzakerecisi olarak misyon yapan Barnier’nin, çok sağcıların ve solcuların güçlü iki blok oluşturduğu Fransız siyaset arenasına da “uzlaşı” getirebileceğine inanılıyordu.
Ancak Barnier hükümetinin birinci kuvvetli imtihanının 2025 Bütçe tasarısı olacağı biliniyordu. Yılın ikinci çeyreğinde kamu borcu, gayri safi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 112’sine ulaşan Fransa için hükümet yeni bütçe kapsamında 40 milyar avro tasarruf ve 20 milyar avro vergi artışı öngörüyordu.
Barnier hükümeti, 2 Aralık’ta 2025 sıhhat sigortası bütçesini Mecliste oylama yapmadan geçirmesine hak tanıyan Anayasa’nın 49. hususunun 3. fıkrasını işletmesinin üzerine Fransa’da 5. Cumhuriyet devrinin en kısa hükümeti olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı.
Solcu ittifakı NFP yanı sıra çok sağcılar 2025 bütçesi konusunda anlaşamadıkları hükümetin bu son adımına reaksiyon olarak, 2 farklı gensoru önergesi sunmuştu. NFP ittifakının gensoru önergesini 185 vekil Meclise sunarken, çok sağcı RN, destekçileriyle bir arada toplam 140 vekil kendi önergelerini vermişti.
Bütçe konusunda uzlaşı sağlanamaması çok sağcıların yaklaşık 3 aydır hükümete sundukları üstü kapalı dayanağı çekmelerine yol açarken, çok sağcılar, solcuların gensoru önergesine de takviye vereceklerini duyurmuştu.
73 yaşındaki muhafazakar Barnier ve hükümetinin düşmesi, sırf kamu borçları ile darda olan Fransa’yı değil bütün Avro Bölgesi’ni olumsuz etkileyebilir.
Fransa’da en son 1962’de Mecliste kabineye karşı verilen gensoru önergesi kabul edilerek periyodun Başbakanı Georges Pompidou ve hükümetinin düşmesine neden olmuştu.
BARNİER HÜKÜMETİNE GİDEN SÜREÇTE NELER OLDU?
Aşırı sağın Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerindeki yükselişinin akabinde Macron’un ulusal meclisi feshederek gittiği erken genel seçimde, hiçbir parti ya da ittifak salt çoğunluğu elde edememişti.
Solcu NFP ittifakını oluşturan Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) 72, Sosyalistler ve ilişkililer 66, Toplumsal ve Çevreci küme 38, Cumhuriyetçi Demokrat Sol 17 sandalyeye sahip olurken, Macron’un meclis ittifakını oluşturan Cumhuriyet için Birlikte partisi 99, Ufuklar partisi ve Bağımsızlar 31, Demokratlar (MODEM) ise 36 milletvekili kazanmıştı.
Meclisin üçüncü büyük siyasi kümesini ise 142 milletvekili ile çok sağcı Ulusal Birlik (RN) ve ortakları oluşturmuş, Barnier’nin partisi Cumhuriyetçi Sağ kümesi 47, LIOT kümesi ise 21 milletvekili ile meclise girmişti.
Macron, seçimin galibi solcu ittifak yerine 47 milletvekili bulunan Cumhuriyetçilerden Barnier’i başbakan olarak atamıştı.
