Esad rejiminden sonra yalnızca siyasi değil, ekonomik kriz de yaşanıyor. Esad’ın Suriye’sinde yıllarca yasak kalan Dolar ve Türk lirası, Suriye Lirası’nın büyük bedel kaybetmesinin akabinde yine kullanıma geçti. Bankalar ve döviz ofislerinde, büyük sorunlar yaşandı.

Sözcü muhabiri Gülnur Saydam’a konuşan bir Suriye vatandaşı, “Esad periyodunda yalnızca Suriye parası kullanıyorduk. Öteki paralar hiçbir halde geçmiyordu. Suriye parasını da yalnızca merkez bankasından alıyorduk. Paranın denetimi devletin denetimindeydi. Artık her şey değişti” kelamlarıyla Esad rejimini anlattı.

DÖVİZİ YASAKLADI

20 Haziran 2024’te, devrik Lider Beşar Esad Suriye Lirası dışındaki tüm para ünitelerini yasaklayan bir maddeyi onayladı. Bu yasa uyarınca Suriye vatandaşı, rastgele bir eseri yahut hizmeti satın alabilmek için Suriye Lirası kullanmak zorunda kaldı. Pahası epeyce düşen para ünitesiyle alışveriş, alım gücünü büyük ölçüde kısıtlıyordu. Bu yasağa uymayan şahıslar, mahpus cezasına çarptırılıyordu. 

Sözcü muhabiri Gülnur Saydam konuşan bir vatandaş, “Biz burada üretim yapıp Suriye lirası ile alışveriş yapıyoruz.” diye konuştu. Muhabirimizin “Dolar ya da TL geçmiyor mu?” sorusuna ise “Hayır kullanmıyoruz şayet kullanırsak mahpus cezası vardı” diye karşılık verdi.

Suriye’yi ziyaret eden yabancıların ise, dolar kullanmasına müsaade vardı. Türk Lirası kullanmak ise, daha da olanaksız bir durumdu.  O denli ki; yeni idare sisteminin belirli olmaması ile birlikte Türk lirası hala geçerli değil.

Türk Lirasını, Türkiye’den Şam’a aktarmak mümkün değil, döviz ofislerinde ise Türk Lirası’nı yahut Dolar’ı Suriye Lirası’na çevirmek mümkün değil. Hasebiyle cebinde Türk lirası olanlar ne yazık ki en büyük düşünceyi yaşıyor.

‘TÜRK LİRASI ALINIR’ LEVHALARI

13 yıllık savaşla iktisadı alt üst olan ülkede, günlük alışveriş için bile tomarla Suriye lirası gerekiyor. Ülkesine dönenlerin ve yabancıların cebinde ise dolar, Türk lirası üzere dövizler var. Bu türlü bir durumda, gereksinimler ve talepler doğrultusunda piyasa kendi kaidelerini oluşturdu.

Döviz ofisleri hatta marketler artık Dolar ve Türk lirası kabul ettiklerine dair levhalar asmaya başladı. Lakin bu dövizleri, kimin hangi fiyattan bozacağına dair bir sistem yok.