Ali Can POLAT
Darphane Genel Müdürlüğü’nün can hıraş savunduğu Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nde (UTTS) ısrar sürüyor. Bu hususta kesim temsilcilerinin açtığı davalar, tüketici derneklerinin isyanı ve şirketin yetersizliğine dair uzmanların fikirlerini, Milletvekillerinin güvenlik gerekçeli tedirginliklerini görmezden gelen Darphane, dün bu itirazları haberleştiren gazetemizi dava etmekle tehdit etti.
Darphaneden yapılan açıklamada gazetemiz palavra haber yapmakla itham edilirken yaptığımız haberler yalanlanamadı. Bilakis işletmeyi alan Terratek isimli şirketin 3 yıldır vergi ödemediği, 2023’te 43 milyon lira ziyan ettiği kabul edilerek “Bu ziyan ihaleyi almasına mahzur değildir” denildi.
Darphane her ne kadar “Şeffaf bir süreç” yürütüldüğünü söylese de ihaleye dair bilgiler bulmak epey güç. Kamu ihaleleriyle tanınan Murat Çeçen’in şirketi Terratek’in UTTS’nin işletim hakkının 2.4 milyar TL karşılığında 5 yıllığına aldığı belirtiliyor.
Firma teknik iflasta
5 milyon lira sermaye ile kurulan Terratek şirketinin 43 milyon lira ziyan etmesini “Teknik iflas” olarak yorumlayan vergi uzmanları, “Şirket ihale için 100 milyon lira teminat mektubu vermiş. Teknik iflasta bir firmaya hangi banka bu teminat mektubunu vermiş?” sorusunu sordu.
Maliye Bakanlığı’nın Bildirim ‘de değişiklik yaparak bu aygıtların amortisman oranını yüzde 20’den yüzde 50’ye çıkarmasını da yorumlayan uzmanlar, “Adeta ‘siz bu aleti alın 2 senede sarfiyat yazarsınız, size yükü olmaz’ deniliyor. Bu açık açık ‘yeter ki bu aleti alın’ demektir. Neden bu ısrar?” dedi.
Uzmanlar bu sistemden Darphane’nin kârının ne kadar olduğu sorusunun da açıklığa kavuşmasını istedi. Devlet Planlama Teşkilatı’nda misyon almış isimler ise bu ihaleyi, “Yasal olarak pürüz olmasa bile etik değil. İhale yasası aslında delik değişik oldu. Bunu etik bulmayıp ihaleyi vermemeleri gerekiyordu” diye yorumladı.
İhaleyi aldığı yıl ziyan açıklamış
Türkiye’deki yaklaşık 30 milyon araca UTTS takma işi ihalesini alan Terratek şirketi DİAS Şirketler Kümesine ilişkin. DİAS şirketi de IC Holding sahibi İbrahim Çeçen’in büyük oğlu Murat Çeçen’in. Darphane Genel Müdürlüğü şirketin aldığı ihalenin 2023 yılının ekim ayında yapıldığını söyledi. Son 3 yıldır arka arda ziyan açıklayan şirket, ihaleyi kazandığı yıl olan 2023’te 43 milyon TL ziyan etti. Merkezi İstanbul’da bulunan şirketin, bu ihale için 100 milyon TL’lik teminat mektubu aldığı da gelen savlar ortasında.
Troller iş başı yaptı
Darphane Genel Müdürlüğü’nün açıklamasının akabinde iktidarın trolleri de savunmaya geçti. Troll hesaplar “Vatandaşa bir tesiri yok araç firmaları ve istasyonlara masraf çıkarıyor. Şirketler bundan kaçmaya çalışıyor” dedi. Birçok toplumsal medya kullanıcısı ise bu trollere “Vatandaş da otomobiline takmak zorunda kalacak. Şu an 1810 TL artı KDV, yılbaşından sonra da zamlanacak. Ne demek vatandaşa tesiri yok?” karşılığıyla reaksiyon gösterdi.
Kamu Maliyesi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Durmuş şunları söyledi:
“Kamuya vergi katkısı olmayan 3 yıldır ziyan yazan bir şirkete böylesine büyük bir sistemi vermek komik. Açıkça şirkete rant yaratılmaya çalışılmış. Hiçbir halde şeffaf olmayan bir ihale süreci olmuş.”
