CHP’nin 6 Şubat sarsıntılarında mükellefler için ilan edilen zorlayıcı sebep halinin devam edip etmediğine ait araştırma önergesinin gündemin önüne alınarak bugün TBMM Genel Konseyi’nde görüşülmesi için verdiği küme önerisi, AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.
Önergenin münasebetini açıklayan CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, şunları söyledi:
*Deprem bölgesi özel SGK ve vergi teşvikleri beklerken birikmiş vergi ve prim borçlarının silinmesini isterken zorlayan sebep müddeti bitirilerek bölgeye adeta yeni bir sarsıntı yaşatılıyor. Bölgede zelzeleler, yıkımlar, inşaatlar devam ediyor; zorlayıcı sebep sona eriyor. Yıkılmış kentlerde bildirim ve beyanname olmaz.
*Yeni ölüler çıkarken iş yerleri ve dükkanlardan zorlayan sebep maalesef bitiriliyor. Bu türlü güç günlerde Anadolu’nun hoş insanlarının sırtını yasladığı bir kurum var. Devlet baba vicdansız olmaz, vatandaşının kaygısının dinler.
*Hayat olağana dönmeden, esnaf kalıcı iş yerine geçmeden, ticaret eski hacmini yakalamadan zorlayan sebep sona ermez. Bu sorun yalnızca ekonomik değil, vicdani ve toplumsal bir problemdir.
*6 Şubat zelzelesinde 4 vilayetten göç eden insan sayısı 400 bin, yani Türkiye’deki 42 ilin nüfusundan daha fazla. Meskenini, iş yerini, iş yerindeki makina ve teçhizatını kaybeden esnaf, hem üretim kaybına uğradı hem de her şeyini kaybetti.
*Depremde zayi olan mallar, makinaların tutanağına dahi hala karşılık verilmedi. Bir tek kişi eşya yardımı almadı ve maalesef bitirilen TOKİ’lerin tamamında altyapı yapılabilmiş değil.
*Esnaf hala 21 metrekarede nafakasını çıkarmaya çalışıyor lakin zorlayan sebebi sona erdirmeye çalışıyorsunuz. Her şeyini kaybetmiş esnafın canını mı alacaksınız? En sıkıntı günde devlet baba bırakın borç istemeyi, evladına dayanak olur.
DEPREMZEDELERİN SIKINTISINA DİKKAT ÇEKTİ
Saadet-Gelecek kümesi ismine kelam alan Hatay Milletvekili Necmettin Çalışkan, zorlayıcı sebep uygulamasının kıymetine dikkat çekerek şunları söyledi:
*İki yıldır bin bir sebeple boğuşan depremzede mükellef, artık de zorlayan sebep kıskacında. Bir yılan kıssasına döndü. 2 yıldan beri bir taraftan ‘Bin yılın depremi’ diyeceksiniz, sonra size oy vermeyen depremzedeleri cezalandıracaksınız, size oy verenlere torpil geçeceksiniz, sonra da zorlayan sebep!
*Mücbir sebep geldi, kapıya dayandı fakat karşıda önemli devlet adamı olmadığı için ne yapılacağını bile lütfedip açıklamıyor. Hudut vilayetlerinde yaşayan beşerler topraklarına sahip çıkmak üzere bölgede bulunuyorlar.
*Sadece Hatay’da hala 230 bin kişi konteynerlerde yaşıyor. 10 binlerce esnaf, konteyner çarşılarda iş yerini açıyor lakin bunların hiçbirisi gündemde değil. Bugün yapılacak olan şey: Zorlayan sebeple birlikte kamuya olan borçların bir sefer affı.
KIŞ AYLARINDA ÇEKİLEN ZORLUKLAR
AKP iktidarının sarsıntının üzerinden 18 ay geçmesine karşın kelam verdiği konutları depremzedelere teslim etmediğini söyleyen İYİ Parti Mersin Milletvekili Burhanettin Kocamaz, bölgedeki kuralların kış aylarında daha da zorlaşacağını belirterek şöyle konuştu:
*6 Şubat zelzelesinin üzerinden tam 18 ay geçmesine karşın depremzede vatandaşlarımız teslim edilmeyen konutlar nedeniyle konteyner ve çadırlarda kalmaya devam etmektedir. Depremzede vatandaşlarımıza bugüne kadar sadece 150 bin civarında konut teslim edilebildi.
*Teslim edilebilen o konutlarda da depremzedeler eksik ve kalitesiz yapılar yüzünden büyük problemler yaşamakta. 2024 yılı sonuna kadar bu sayının 200 bine ulaşacağı duyurulmuş ancak geriye kalan 450 bin konutun ne vakit teslim edileceği konusunda hiçbir açıklama yapılmamıştır.
*AKP iktidarı tarafından verilen kelamlar, tutulmamış; çadır ve konteynerlerde yaşayan depremzedeler kalıcı konutlarına bir türlü kavuşamamıştır. Depremzedeler, geçen kış olduğu üzere bu yıl da kışı buz üzere konteyner ya da çadırlarda geçirecektir. Bölgede sık sık elektrik ve su kesintisi yaşanmaktadır.
*Bölgede üretim ve istihdam konusunda yaşanan meseleler şimdi çözülememiştir. İşletmeler şimdi ziyanlarını karşılayamamış, hala bellerini doğrultamamıştır. Zorlayan sebep uygulaması işletmeler ve mükellefler muhakkak bir yarar sağlayana kadar sürdürülmelidir.
ESNAF ZORDA
DEM Parti Bitlis Milletvekili Hüseyin Olan, zelzelenin akabinde halkın iktidar tarafından derin bir yalnızlık çukuruna terk edildiğini söz ederek şunları söyledi:
*6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli 11 vilayette meydana gelen zelzelede halk, iktidar tarafından itilebilecek en derin yalnızlık çukuruna terk edildi. Hala zelzelenin yaralarını saramamış halk, mevcut ekonomik şartlar altında geçimlerini dahi sağlayamıyorken Malatya, Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde zorlayan sebep hali 30 Kasım prestijiyle sona erdirildi.
*Vergi ve toplumsal güvenlik primleri üzere ekonomik yüklerin yine başlaması esnafın hayatta kalma çabasını daha da zorlaştıracaktır. Bir yandan ‘asrın felaketi’ diyeceksiniz, öte yandan da bu halka yüzyılın ayıbını yaşatacaksınız.
*Sadece Malatya’da 95 bin hasarlı bina varken zelzele bölgesinde şimdiye kadar 155 bin konut ve iş yeri yapmakla övünmektesiniz. Bu durumu kabul etmek mümkün değil.
