Çernobil nükleer felaketinin akabinde terk edilen bölgede yaşamayı başaran köpekler, bilim insanlarının ilgisini çekmeye devam ediyor. Araştırmalar, bu köpeklerin radyasyon, ağır metaller ve kirlilik üzere çevresel tehlikelere karşı genetik olarak adapte olduğunu ortaya koydu. Bu durum, sadece hayatta kalmalarını sağlamakla kalmadı, birebir vakitte çevresel toksinlere karşı “süper güçler” geliştirmelerine yol açtı.
900 BAŞIBOŞ KÖPEK HAYATINI SÜRDÜRÜYOR
1986 yılında Ukrayna’da yaşanan Çernobil nükleer felaketi, insanlık tarihinin en büyük radyoaktif husus salınımına neden oldu. 26 Nisan’da meydana gelen reaktör patlaması, bölgeyi ölümcül radyasyon düzeylerine maruz bıraktı. Bu nedenle Çernobil ve etrafındaki beşerler tahliye edildi ve bölge, “Çernobil Dışlama Bölgesi” (CEZ) olarak ilan edildi.
İnsanların yokluğunda, bölgedeki yırtıcı hayat, beklenmedik bir halde gelişmeye başladı. Günümüzde bölgede mutasyona uğrayan yaklaşık 900 başıboş köpek ömrünü sürdürüyor. Bu köpeklerin birçoklarının, tahliye sırasında geride bırakılan evcil hayvanların soyundan geldiği düşünülüyor.
GENETİK HARİKA GÜÇLER NASIL KEŞFEDİLDİ?
Columbia Üniversitesi’nden çevresel sıhhat bilimcisi Norman J. Kleiman liderliğinde bir araştırma takımı, CEZ’de yaşayan köpeklerin genetik yapısını incelemek için harekete geçti. 2018 ve 2019 yıllarında sterilizasyon ve aşı programları sırasında 116 köpeğin kan örnekleri toplandı. Tahliller, bu köpeklerin etraftaki başka köpeklerden genetik olarak farklı olduğunu ortaya koydu.
Araştırma sonucunda, köpeklerin genetik yapılarında 400’e yakın “anormal lokus” tespit edildi. Bu genom bölgelerindeki genetik varyasyonlar, etraftaki radyoaktif ve toksik hususlara uzun mühlet maruz kalmanın bir sonucu olarak bedellendiriliyor. Ayrıyeten 52 genin bu değişimlerle ilişkili olduğu belirlendi.
DİĞER CİNSLERDE DE MİSAL ‘SÜPER GÜÇLER’ VAR
Çernobil bölgesinde sadece köpekler değil, öteki hayvanlar da adaptasyon geliştirdi. Örneğin, mutant kurtların kansere karşı direnç geliştirdiği tespit edildi.
Ayrıca, siyah deri pigmentine sahip Doğu ağaç kurbağalarının, yeşil renkteki akranları kadar uzun yaşadığı keşfedildi. Bu adaptasyonlar, bölgenin hayatta kalmaya uygun bir hayat alanı sunduğunu düşündürüyor.
İNSAN SIHHATİNE TESİRİ VAR MI?
Kleiman, bu köpeklerin genetik adaptasyonlarının sadece hayvanlar için değil, beşerler için de değerli bilgiler sunabileceğini söz etti.
Radyasyon ve başka toksik hususlara uzun müddet maruz kalmanın genetik tesirlerini anlamak, hem çevresel felaketlere karşı tedbir alınmasını hem de insan sıhhatinin korunmasını sağlayabilir.
