Uzun yıllardır bilim dünyası, hayvanların acı hissedip hissetmediğini tartışıyor. Geçmişte balıklar, amfibiler ve ahtapotların şuurlu bir formda ziyanlı uyarıcılara reaksiyon verdiği öne sürülmüştü. Lakin birtakım uzmanlar, bu yansıların sırf refleks olabileceğini savunuyordu. Yeni yapılan bu çalışma, kıyı yengeçlerinin merkezi hudut sistemi üzerinden acıyı işleyebileceğini göstererek bu tartışmaya yeni bir boyut kazandırdı.
YENGEÇ BEYNİNDEKİ ACI SÜRECE MEKANİZMASI
Araştırmada, yengeçlerin hudut sistemi, insan beynindeki elektriksel aktiviteleri ölçmek için kullanılan bir aygıt olan EEG’ye benzeri bir teknikle incelendi. Elektrotlar, yengeçlerin kabuklarına yerleştirilerek bedenlerinin yumuşak bölgelerine farklı yoğunluklarda asit (sirke) sürüldü. Çalışma sırasında, acıya bağlı sinyallerin beyinlerine iletildiği ve asit yoğunluğu arttıkça bu sinyallerin güçlendiği gözlemlendi.
KİMYASAL VE MEKANİK UYARICILARA FARKLI TEPKİLER
Araştırmacılar, asit üzere kimyasal uyarıcıların yanı sıra yengeçlere mekanik uyarıcılar (örneğin, iğneyle dokunma) da uyguladı. Mekanik uyarıcılara verilen beyin yansısının daha güçlü olduğu, fakat bu reaksiyonların farklı bir kodlama sisteminde işlendiği görüldü. Araştırmacılar, yengecin beynindeki aktiviteye bakarak, acının kimyasal mı yoksa mekanik bir uyarıcıdan mı kaynaklandığını anlayabildiklerini belirtti.
DİĞER KABUKLU CANLILAR DA ACIYI HİSSEDEBİLİR
Araştırmanın ortak müelliflerinden biyolog Eleftherios Kasiouras, çalışmanın sadece yengeçler için değil, öbür kabuklu canlılar için de değerli bir bildiri taşıdığını belirtti. Kasiouras, “Tüm kabuklu deniz canlılarının misal bir hudut sistemi yapısına sahip olduğunu biliyoruz. Bu nedenle karides, kerevit ve ıstakoz üzere çeşitlerin de acıyı beyinlerinde işleyebildiğini varsayabiliriz” dedi.
Bu araştırma, elektrofizyolojik sinyalleri kullanarak kabuklu canlılarda acı algısını ölçen birinci deneylerden biri olma özelliği taşıyor.
