Güney Kore’de milletvekilleri, sürpriz bir formda sıkıyönetim ilan eden Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’ü misyondan almak için bir yasa tasarısını parlamentoya sundu.
Yoon’un sıkıyönetim ilan edip saatler içinde kararını geri çekmesiyle patlak veren siyasi kriz sonrası geldi.
Olaylar, Asya’nın dördüncü büyük iktisadı ve ABD’nin kilit müttefiklerinden biri olan Güney Kore’de derin bir siyasi karışıklığa yol açtı.
ASKERLER MECLİSE GİRDİ
Yoon’un Salı gecesi apansız sıkıyönetim ilan etmesiyle meclis üyeleri Parlamento’da toplandı. Çabucak akabinde Güney Kore ordusu, parlamentoya akın etti.
Askerler ve vekiller ortasındaki arbedenin akabinde ordu mensupları, parlamentoyu terk etti. Toplanan meclis, siyasi faaliyetleri yasaklama ve medyayı sansürlemeyi kapsayan sıkıyönetimi kaldırmak üzere oybirliğiyle anlaştı. Ana muhalefet partisi Demokratik Parti (DP), Yoon’un istifa etmesi ya da misyondan alınması davetinde bulundu.
Muhalefet partileri tarafından sunulan yasa tasarısının oylaması, Cuma ya da Cumartesi günü yapılacak. DP milletvekili Park Chan-dae, “Devlet Başkanı Yoon’un ülkeyi artık olağan bir biçimde yönetemeyeceği tüm ulusa açıkça gösterildi. İstifa etmeli,” tabirlerini kullandı. Yoon’un vazifeden alınmasını öngören yasa tasarısı, meclise sunuldu.
KUZEY KORE’YA KARŞI, KUZEY KORE USÜLLERİ
Yoon’un iktidar partisi Halkın Gücü Partisi’nde de derin çatlaklar ortaya çıktı. Parti önderi, Savunma Bakanı Kim Yong-hyun’un vazifeden alınmasını ve tüm kabinenin istifasını talep etti.
Öte yandan, Yoon televizyonda yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında sıkıyönetim kararını savundu. Bu kararın, Kuzey Kore yanlısı ögelerin tehditlerine karşı anayasal sistemi korumak için gerekli olduğunu söyledi. Sıkıyönetim ilan eden Lider, bu ögeler hakkında ayrıntı vermedi.
VEKİLLERE KARŞI ASKERLER
Meclis binasında yaşanan kaos, kameralara yansıdı. Askerler denetimi ele geçirmeye çalışırken, meclis çalışanları birtakım askerlerin üzerine yangın söndürücüler sıktı.
Binanın dışında ise muhalefetin davetiyle Parlamento Binası’nın önüne gelen protestocular, polisle çatıştı. Parlamento, 300 üyesinden 190’ının iştirakiyle sıkıyönetimin kaldırılması tarafında oy kullandı. Bu üyeler ortasında Yoon’un partisinden 18 milletvekili de vardı.
Yoon, sıkıyönetim kararını ilanından sadece altı saat sonra geri çekti. Meclis önünde toplanan göstericiler “Kazandık!” sloganları atarak kutlama yaptı.
Yoon’un ofisinden bir yetkili, sıkıyönetimin anayasaya uygun bir çerçevede ilan edildiğini savundu fakat kararın yarattığı bölünmeleri de kabul etti.
EKONOMİ SARSILDI, LAKİN YIKILMADI
Sıkıyönetim krizi ekonomiyi de etkiledi. Güney Kore borsası yaklaşık yüzde 1,3 bedel kaybederken, won iki yılın en düşük seviyesine yaklaştı.
Maliye Bakanı Choi Sang-mok ve Kore Merkez Bankası Başkanı Rhee Chang-yong, acil durum toplantıları düzenledi. Hükümet, piyasalara sınırsız likidite sağlayacaklarını açıkladı.
Analistler, Güney Kore’deki siyasi belirsizliklerin akabinde merkez bankası, istikrarı sağlamak için gerektiğinde kısa vadeli likiditeyi artıracağını ve döviz piyasalarında “aktif” adımlar atacağını bildirdi.
Güney Kore Maliye Bakanı ise “Hisse senetleri, tahviller, kısa vadeli para piyasası ve döviz piyasasına, tam olağana dönene kadar, sınırsız likidite enjekte edeceğiz” açıklamasında bulundu.
Açıklamaların akabinde Asya borsalarındaki düşüş hudutlu olurken, analistler Güney Kore’deki haber akışının yakından takip edildiğini, bilhassa bölge ülkelerinin gelişmelerden etkilenmeye en açık ülkeler olduğunu kaydetti.
ULUSLARARASI YANKILAR
ABD Güney Kore’deki vatandaşlarını protestolardan uzak durmaları konusunda uyardı. Büyük şirketler, çalışanlarına konuttan çalışmalarını tavsiye etti.
İsveç Başbakanı’nın Güney Kore ziyareti ertelendi ve Japonya-Kore parlamentolar ortası bir toplantı iptal edildi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, durumun yakından takip edildiğini lakin Seul ile ilgilerin güçlü olduğunu belirtti.
Güney Kore’de sıkıyönetim en son 1980 yılında ilan edilmişti. Yoon’un bu kararı, ülkede siyasi gerginliği artırdı. Uzmanlar, “Güney Kore bir kurşundan kıl hissesi kurtuldu ancak Lider Yoon kendi ayağına sıkmış olabilir,” değerlendirmesinde bulundu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise sıkıyönetim kararının geri çekilmesini memnuniyetle karşıladı ve siyasi uyuşmazlıkların hukuk çerçevesinde çözülmesi gerektiğini tabir etti.
