Uzun vakittir kalbin sırf beyinden sinyaller ileten otonom hudut sistemi tarafından denetim edildiği düşünülüyordu. Kalp duvarının yüzeysel katmanlarına gömülü olan kalbin hudut ağının, beyinden gelen sinyalleri ileten kolay bir yapı olduğu biliniyordu. Lakin son araştırma bundan daha gelişmiş bir işleve sahip olduğunu ortaya çıkardı.
Zebra balığı üzerinde yürütülen çalışmayı yöneten Konstantinos Ampatzis, “Bu ‘küçük beyin’, beynin hareket ve nefes alma üzere ritmik fonksiyonları düzenlemesine misal formda, kalp atışını sürdürme ve denetim etmede değerli bir role sahip. Kalbin içindeki hudut sisteminin ne kadar karmaşık olduğunu görünce şaşırdık. Bu sistemi daha yeterli anlamak, kalp hastalıklarına yeni bakış açılarına yol açabilir ve aritmi üzere hastalıklar için yeni tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Çalışma, insan kalp atış suratı ve genel kalp işleviyle güçlü benzerlikler sergileyen bir hayvan modeli olan zebra balığı üzerinde gerçekleştirildi. Araştırmacılar, tek hücreli RNA dizilimi, anatomik çalışmalar ve elektrofizyolojik teknikler üzere metotların bir kombinasyonunu kullanarak kalpteki nöronların kompozisyonunu, tertibini ve işlevini haritalandırdı.
Prof. Dr. Okay Abacı ise araştırmanın sonuçlarına ait şunları söyledi:
“Bu keşif, kalp hastalıkları ve ritim bozuklukları için yeni tedavi yollarının önünü açabilir. Bugüne kadar kalp, beyin tarafından gönderilen sinyallerle yönlendirilen bir organ olarak kabul ediliyordu. Lakin yapılan yeni araştırmalar, kalbin ritmini düzenleyen karmaşık bir sinirsel yapıya sahip olduğunu ve bu yapının beynin denetiminden bağımsız çalışabildiğini gösterdi. Bu buluş, kalp hastalıkları ve ritim bozuklukları üzere sıhhat meselelerinin tedavisinde ihtilal niteliğinde bir gelişme yaratabilir.
“Kalbin hudut sistemi, kalp atışlarını düzenleyen ve uyumlu bir formda kasılmasını sağlayan elektriksel ağdan oluşur. Bu ağ, sinüs düğümü, atrioventriküler düğüm (AV düğümü) ve His demetini içerir. Kalp ritmini denetim eden bu sinirsel ağ, yalnızca kalbin işleyişini düzenlemekle kalmıyor, birebir vakitte bedenin başka organlarıyla ahenk içinde çalışmasını sağlıyor.
‘YENİ ARAŞTIRMALAR GELECEĞİ DEĞİŞTİRECEK’
Prof. Dr. Abacı, “Araştırmalar, zebra balığı üzerinde yapılan çalışmalarda insan kalbiyle emsal sonuçlar elde edildiğini gösterdi. Bu, insan kalp hastalıkları hakkında daha derinlemesine bilgi edinilmesine imkan tanıyacak bir gelişme. Zebra balığı üzere model organizmaların, kalp hastalıklarının tedavisinde kıymetli araçlar sunuyor” dedi.
Prof. Dr. Okay Abacı, “Kalbin hudut sisteminde yaşanacak rastgele bir bozulma, ritim bozukluklarına (aritmiler) yol açabilir. Bu bozukluklar kalbin verimli çalışmasını engelleyebilir ve önemli sıhhat meselelerine yol açabilir. Sinirsel ağdaki bozulmalar kalp suratının çok süratli (taşikardi) yahut çok yavaş (bradikardi) olmasına neden olabilir. Uzun vadede bu cins bozukluklar kalp yetmezliği üzere büyük sıhhat sorunlarına yol açabilir” sözlerini kullandı.
Kalbin hudut sistemi üzerine yapılan bu keşif, kalp hastalıkları ve ritim bozuklukları üzere sıhhat problemlerinin tedavisinde yeni stratejilerin geliştirilmesine imkan sağlayacağını söyleyen Prof. Dr. Abacı, “Bu keşif, kalp sıhhati alanında kıymetli bir dönüm noktası olabilir” diyerek gelecekteki tedavi metotlarının, kalbin sinirsel ağını amaç alacağını tabir etti.
‘KALP SIHHATİ İÇİN YENİ BİR DEVİR BAŞLIYOR’
Prof. Dr. Abacı, “Bu keşif kalp hastalıkları ve ritim bozuklukları tedavisinde değerli bir yenilik getirecek. Kalbin hudut sistemi üzerine yapılan bu keşif, yalnızca mevcut tedavi metotlarını güzelleştirmekle kalmayacak, birebir vakitte kalp sıhhati alanında yeni tedavi perspektiflerinin ortaya çıkmasına yardımcı olacak” diye konuştu.
Araştırma Nature Communications’da yayınlandı.
